Kasalar boşaldı, 36 şirket küme düştü....

Kredi Garanti Fonu (KGF) kredileriyle işletmelerin kolayca borçlandığı ve görece düşük faizlerin etkin olduğu 2017 yılında ciro büyüten sanayi sektörü, eriyen özkaynaklarla kasaları boşaltmaya başladı.

İşletmelerin mali borçları yüzde 50.9 oranında artarak kırmızı alarm vermeye başladı. İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'nın ortaya koyduğu tablo yüksek faiz ortamı ile birlikte işletmelerin borç çevirmede sıkıntı yaşayabileceği sinyalini verdi.

İkinci büyük 500 sanayi devinin 2016 yılında 82.2 milyar TL olan üretimden satışları, 2017 yılında yüzde 30.9 artarak 107.6 milyar TL'ye yükseldi. 2017 yılında üretimden satışlara göre ilk sırayı 309.4 milyon TL ile Oğuz Gıda aldı. İkincilik ise 309.2 milyon TL üretimden satışlarıyla Zeki Mensucat'ın oldu. Üçüncü sırada ise 308.3 milyon TL ile Marmara Zeytin yer aldı.

ÖZKAYNAKLAR DİBİ GÖRDÜ

Çarkların ihracattaki yüzde 16.9'luk büyüme ve şirketlerin faaliyet alanlarında elde ettiği üretim, kâr ve satış başarısıyla birlikte hızlandığı 2017 yılında, 500 şirketin reel büyümesi yüzde 17'ye ulaşarak 2011'den sonra son 14 yılın zirvesine ikinci kez ulaştı.

Ancak ilk İSO 500 büyük şirkette olduğu gibi ikinci 500 şirkette de artan borç yükü ile eriyen özkaynaklar, faiz oranlarının yükseldiği 2018 ve sonrası için şirketlerin ödemelerinde ve yeni kaynak arayışında sorun yaşayacağına işaret ediyor. Araştırmaya göre, borçlanma ile özkaynakların dağılımını yansıtan oranlara bakıldığında İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun kaynak yapısında toplam borçların payı 2013-2016 döneminde yüzde 61.2 ile yüzde 60.5 arasında istikrar gösterdikten sonra 2017 yılında yüzde 66.2'ye yükselerek zirveye ulaştı. Şirketlerin özkaynak payı ise yüzde 33.8 ile son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi.

BORÇ YÜKÜ YÜZDE 50.9 ARTTI

Ayrıca kredi kullanımındaki artışlarla birlikte borç yükü ise şirketler açısından taşınması zor bir kambura dönüşmüş durumda. Özellikle, başta banka kredisi olmak üzere şirketlerin finansal borçlarını ifade eden mali borçlardaki artışın toplam borçlardaki artışa göre daha hızlı seyretmesi dikkat çekti. 2016'da 36.1 milyar TL olan toplam mali borçlar 2017'de yüzde 50.9 oranında artarak 54.5 milyar TL'ye ulaştı.

Böylece mali borçların toplam borçlar içindeki payı 2016 yılında yüzde 58.1 iken, 2017'de yüzde 58.9'a ulaştı. Öte yandan kurlardaki artış her ne kadar ihracat gelirlerinde bir yükselme yaratsa da şirketlerin yükselen maliyetleri ve döviz borçları nedeniyle kâr rakamlarını olumsuz yönde etkiledi. 2016 yılında 500 şirketin 5.8 milyar TL'yi aşan kambiyo zararları 2017 yılına gelindiğinde ise 8.4 milyar TL'yi aşmış durumda.

36 ŞİRKET KÜME DÜŞTÜ

– Kâr eden kuruluş sayısı 434'e çıkarken, zarar eden kuruluş sayısı ise 66 oldu.

– Geçen yıl yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 4 adet daha azalarak 61'e indi.

– 2016 yılında 8.7 milyar TL olan toplam faaliyet kârı, 2017'de yüzde 43.9 artarak 12.5 milyar TL olarak gerçekleşti.

– Faaliyet kârının net satışlara oranı da aynı dönemde yüzde 9.4'ten yüzde 10.3'e yükseldi.

– Sıralamaya 102 yeni firma girdi. Bunlardan 66'sı geçen yılki 1000 büyük kuruluşun dışından geldi. 36 kuruluş ise ilk büyük 500 şirket içinde yer alırken, bu yıl ligden düşerek İSO İkinci 500'e gerileyen şirketlerden oluştu.

KUR VE FAİZ DALGASI KÂRLARI VURACAK

Araştırma sonuçlarını değerlendiren İstanbul Sanayi Odası Başkanı Erdal Baçıvan, 2017 yılında beklentilerin üstüne çıkan Türkiye'nin büyüme rakamının, sanayi rakamlarına da yansıdığına dikkat çekti.

“2017'de son yılların en başarılı ve devrim niteliğindeki finansal inovasyonu olarak gördüğümüz Kredi Garanti Fonu (KGF) mekanizmasının katkısıyla KOBİ'lerimizin finansman imkanlarında ciddi bir artış yaşandı” diyen Bahçıvan, şu uyarıları yaptı: “Fakat bu yıl sanayici özellikle faiz ve kurlardaki yüksek boyutlu dalgalanmanın baskısını daha fazla hissediyor. Bu da sanayiciler açısından finansman yükünün giderek ağırlaştığını gösteriyor ve kârlılıkların sürdürülebilirliği konusunda endişe yaratıyor.”