Kamu bankaları faiz lobisi çıktı

Rekabet Kurumu’na göre kamu bankaları sadece özel bankalarla değil, kendi aralarında da gizli anlaşma yapmış. Belediye mevduatlarına anlaşmalı düşük faiz verip kamuyu zarara sokmuşlar

Rekabet Kurumu’nun faizleri ortaklaşa belirleyip, mevduata düşük, krediye yüksek verdikleri gerekçesiyle 1.1 milyar liralık ceza kestiği 12 bankaya ilişkin rapor, kamu bankalarındaki haksızlıkları da ortaya çıkardı. Rapor, kamu bankalarının, birbirleriyle dirsek temasında bulunarak kamu kuruluşlarının mevduatlarına düşük faiz verdikleri belirlendi. Ziraat, Halkbank ve Vakıfbank sadece özel bankalarla anlaşıp müşteri mevduatına düşük faiz vermekle kalmamış, mevduatlarını kendilerinde değerlendirmek zorunda olan belediyeleri de aynı yöntemle zarara sokmuş.

Rekabet Kurumu müfettişleri, 30 Ocak 2011’de Vakıfbank’a yaptığı baskında bir şube müdürünün, Hazine’den sorumlu Genel Müdür Yardımcısı’na attığı mailde, kamu bankaları arasındaki ilişkileri göz önüne seren ilginç bir e-postaya ulaştı. postada şu bilgiler yer alıyordu: 

İşte o e-posta

“Sizlerin bizlere kamu mevduatı ile ilgili olarak bankamızla diğer 2 kamu bankası (Ziraat Bankası ve Halk Bankası) arasında centilmenlik anlaşması yapmış olduğumuz her daim belirtilmektedir. Bu nedenle bizlere Ziraat Bankası ve Halk Bankası’nı küstürmeyelim diye onlarla görüşüp fiyatlamalar yapıldığı söylenmektedir.

...Ancak bugün yaşadığımız ve aşağıda belirtilen olay, onların açık yüzünü ortaya koyduğu gibi centilmenliğin de öyle olmadığını göstermiştir.

(.....) Şubemde olan (.....) Belediyesi’ne ait (.....) TL’lik bedelin diğer bankalarla görüşüp 35 günlük vadeye yüzde (.....) ile anlaştık denilmesine rağmen, Ziraat Bankası tarafından yüzde (.....) fiyatlama yapılmasıyla şubemden çıkmasına sebep olmuştur.

Anlaşıldığı üzere Ziraat Bankası’nın Genel Müdürlüğü, sizlerle yapılan görüşmelere sadık kaldığını belirtse de Bölge kanalıyla centilmenlik anlaşmasına uymayarak, farklı bir politikayla paraları kendine çekmekte oldukça başarılı olmuştur.

“Anlaşmayı destekliyoruz”

Bizler, verilen sözlerde bankamızın Şubesiyle, Bölge Müdürlüğümüz ve Genel Müdürlüğümüzle bir bütün olduğumuzu zaten göstermekteyiz.

...Bu durumu daha önceki fiyatlamalarda centilmenlik anlaşmasına uyarak alamadığımız mevduat karşısında Bankamdaki mevduatın da çıkmasına çok üzüldüğüm ve bu meblağın çıkışını hazmedemediğim için yazdım;

Sizler belki de bu durumları biliyor veya defalarca karşılaştınız belki ama yine de diğer bankaların çalışması ve centilmenlik anlaşmasına bakışlarını bilgilerinize sunmak ve paylaşmak istedim.”

Rekabet Kurumu’nun raporuna göre Banka’nın Genel Müdür Yardımcısı aynı tarihte şube müdürüne gönderdiği epostada, “Bu konuyu görüşelim” ifadelerine yer verdi.

Halkbank’ta e-posta skandalı ele verdi

Rekabet Kurumu’nun raporuna giren e-posta yazışmaları sadece Vakıfbank’tan değil Halkbank’tan da çıktı. Bankada 2011 haziran ve temmuz aylarında yöneticiler tarafından birbirlerine iç yazışma olarak atılan üç ayrı epostaya rastlandı. Söz konusu elektronik mesajlardan 14 haziran 2011 tarihli olanda şu sözler yer alıyordu:

“(.....) Belediyesi (.....) 32 gün için Vakıf bizden yüzde (.....) rica etti. Bize dün (.....) Belediyesi’nde destek olmuşlardı. Yüzde (.....) u verdik. (.....) Belediyesi için size dönüp farklı oran talep edebilirler. Biz de onlardan (.....) için destek istedik. Sıkıntı olmayacak. (.....) İl Özel İdaresi için (.....) kullandık. Para Vakıf’ta. Bizim dönüşümüzde bize yardımcı olmuşlardı”. 13 temmuzdaki e-postada ise “ (.....) TL tutarındaki mevduatına 33 günde Ziraat ve Vakıfla anlaşarak (.....) için kullandığımız oranı verdik. 33 gün yüzde (.....), Ziraat, (.....) Vakıf ta. (.....) TL’nin bize aktarılması söz konusu olabilir. Hepimiz aynı orandayız” sözleri bulundu. Ve son olarak, 13 temmuz 2011 tarihine ait postada da “(.....) parasının tamamı Ziraat’teymiş. Vakıf bugün (.....)tan (.....) adına (.....) TL Ziraat’e göndermiş. Sonra da (.....) bu para için ihaleye çıkmış. Hepimiz anlaşıp (.....) vermiştik. Ziraat, sonrasında dönüp, şube müdürlerinin farklı fiyatlama alıp yüzde (.....) ile kendilerinde kaldığını söyledi ve özür diledi. Sonuçta (.....) TL 33 gün Ziraat’te yüzde (.....) ile kaldı.” ifadeleri çıktı.

Üç bankaya 320 milyon ceza

REKABET Kurulu’nun karıştıkları kural dışı eylemler nedeniyle kamu bankalarından Ziraat’e 148.2, Halkbank’a 89.7 ve Vakıfbank’a 82.2 TL ceza keserken, değerlendirme raporunda da önemli bilgilere yer verdi. Rapora göre Kurum, ele geçirilen e-postalarla ilgili hem kamu bankaları hem de adı geçen belediyelerden bilgi isterken, e-posta yazışmalarının faizlere yansıdığı, dolayısıyla rekabet kurallarının çiğnendiğini tespit etti. Böylece kamu bankalarının da faizleri gizli anlaşmayla belirleyerek, belediyeler yani kamu kurumlarını zarara uğrattığı ispatlanmış oldu.