İşte eleman krizinin nedeni: Plazada çalışırım, sanayiye gitmem

Türkiye'de binlerce kişi iş ararken sanayici çalıştıracak eleman bulamıyor. Her gün bir patrondan "İş var, eleman yok" açıklamalarını duyuyoruz. Peki bunun nedeni ne? Eğitim mi, para mı, sosyal ortam mı? Mavi yaka ve ara kademede aylık ortalama 10 bin kişiye istihdam sağlayan Eleman.net konuyu araştırdı.

20.754 kişiyle yapılan "İş Arayanların Öncelikleri" anketi iş arayanların sanayi yerine hizmet sektörünü tercih ettiğini rakamlarla ortaya çıkardı.

Buna göre, iş arayan her 100 kişiden 63'ü plazada, 19'u sanayide, 12'si sahada, 6'sı da evde çalışmak istiyor. En fazla başvuru yapılan sektörlerde de ilk üçe hizmet, perakende ve gıda giriyor.  Zorlu: İşçi bulamıyoruz, bazı makineleri kapatmak zorunda kalıyoruz

'SOSYAL ORTAM YOK' DİYE...

Eleman.net Genel Müdürü Özlem Duyarlar, gençlerin sanayiden uzaklaşıp plazalarda çalışmayı istemesinin arkasında sosyalleşememenin olduğu kanısında. Duyarlar, "Riski yüksek sanayide çalışıp asgari ücret almak yerine aynı maaşla riski daha düşük hizmet sektörünü tercih ediyorlar. Yeni kuşak, şehir merkezinden uzak olduğu ve sosyal ortam bulamadıkları gerekçesiyle OSB'lere gitmek istemiyor. Plazalar ya da AVM'ler onlara daha cazip geliyor. Bu da işverenin 'personel bulamıyoruz' hezeyanını katlıyor" diyor.    Limak Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir: Mühendisten fazla kazanan ustabaşı var

ÜRETİM İSTİHDAMI ERİYOR

Hizmet sektörü istihdamındaki artış TÜİK'in verilerine de yansıyor. Son açıklanan eylül verisine göre, istihdam edilenlerin 18.8'i sanayi, 53.1'i ise hizmetler sektöründe yer alıyor. Geçen yıla göre sanayinin istihdamdaki payı 0.3 puan gerilerken, hizmet sektörünün payı 0.4 puan arttı.  

SANAYİYE ÖZEL ÜCRET OLSUN

Duyarlar, işçi bulma sorununun çözümü için farklı bir ücret politikası uygulanması gerektiği görüşünde. Duyarlar, "Asgari ücrette sanayi sektöründe daha yüksek bir rakam belirlense ve hükümet bunu desteklese tercih edilirlik artar" diyor. Maaşın da tek başına çalışanı üretim sektörüne çekmekte yeterli olmayacağını vurgulayan Duyarlar, yeni kuşağın OSB'lere sıcak bakmadığını vurguluyor. "Şehirlerden uzak olan ve hiçbir sosyal ortam sunmayan OSB'lerde de bir takım yenilikler yapılmalı" diyen Duyarlar, buralarda cafe, aralar için oyun salonları gibi imkânların bulunması gerektiğine dikkat çekiyor.

MAKİNE BAŞI 8-6 ÇALIŞMA ZOR GELİYOR

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir ise asgari ücretin artırılmasının bir miktar etkili olabileceğini ancak asıl sorunun algı olduğunu söylüyor. Özdebir, "Biz 2 bin TL de versek insanlar hizmet sektöründe çalışmayı tercih ediyor. Çünkü, yıllarca dizi ve filmlerde acımasız sanayici patron imajı verildi. İnsanlar sanayiden uzaklaştı. Sanayi bir disiplini gerektirir. Çocuklarda disiplin yok çünkü eğitim sistemimiz bunu vermiyor. Makine başında sabah 8'den akşam 6'ya kadar durmak gençlere ağır geliyor" diyor.

KALICI ÇÖZÜMLER GEREKLİ

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçılar Birliği (İTHİB) Başkanı İsmail Gülle, işletmelerin rekabet edebilme gücünün artırılmasının gerektiğini belirterek, şöyle diyor: "İşverinin SGK primleri ve vergi yükü çok yüksek. Bunlara teşviklerle çözüm üretmek yerine kalıcı formüller geliştirilmeli. Ayrıca Türkiye'nin nitelikli üretim yapması gerekiyor. Birim ihracat fiyatı yükselirse bu çalışanın refahına yansır."

Araştırmada çalışanlara önceki işlerinden ayrılma sebepleri de soruldu. Yüzde 34'ü soruya "maaşım" yanıtını verirken, yüzde 23'ü "kariyer planlarım", yüzde 21'i "patronum", yüzde 13'ü "işyerimin uzak olması" yanıtını verdi.

Betül Alakent/Sabah