İşte Türkiye'nin inşaat lideri

 Deloitte, bu yıl ilk kez yayımladığı, "Türkiye İnşaat Liderleri 2010" başlıklı raporunda inşaat sektörünün genel görünümünü ve sektördeki büyüme dinamiklerini ele aldı.

Türkiye Müteahhitler Birliği'nin katkılarıyla hazırlanan raporda, toparlanma dönemi olması beklenen 2010'da beklentilerin gerçekleştiği belirtiliyor. 2010 yılı ikinci çeyreği itibarı ile inşaat sektörünün %21,9 oranında büyüyerek, Türkiye'nin büyüme oranını neredeyse ikiye katladığı kaydediliyor. Rapora göre, 2010 yılında, özellikle enerji ve ulaştırma sektörlerinde kamu yatırım projelerinin raflardan indirilerek uygulamaya konulması ve konut yapımındaki canlanma inşaat sektöründe yüzleri güldürdü.

Raporun lansmanına inşaat sektörünün önde gelen isimleri katıldı

Küresel ve ulusal perspektiften inşaat sektörü ile ilgili bulguların yer aldığı “Türkiye’nin İnşaat Liderleri 2010” raporunun sonuçları 24 Şubat 2011 Perşembe günü saat 09:00’da Swissotel'de gerçekleşen düzenlenen bir basın toplantısı ile paylaşıldı.

Basın toplantısında açılış konuşmasını Deloitte Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi M. Sait Gözüm gerçekleştirdi. Toplantıda, TAV İnşaat CEO'su M. Sani Şener,  Tekfen İnşaat Genel Müdürü Ümit Özdemir, Rönesans Holding CEO’su Hüseyin Esenergül ve Deloitte Türkiye yöneticileri birer konuşma yaparak sektörü değerlendirdiler.

Lider Enka'yı Gama ve Tekfen İnşaat izliyor

"Türkiye İnşaat Liderleri 2010" sıralamasında çalışmaya katılan 28 firma arasında 2009 yılındaki  2,9 milyar TL'ye yakın cirosuyla ENKA birinci sırada yer alıyor. ENKA'yı 1,7 milyar TL ile ikinci sırada GAMA, 1,3 milyar TL ile de üçüncü sırada TEKFEN İnşaat izliyor.

Raporu değerlendiren Deloitte Türkiye İnşaat ve Gayrimenkul Endüstri Lideri ve Ortak Cem Sezgin şunları söyledi:

"İnşaat sektörü Türkiye için büyük önem taşıyor. Son yıllarda hem iç piyasadaki hareketlilik, hem de müteahhitlerimizin yakın coğrafyalarda artan ağırlığı bu sektöre olan ilgiyi artırmış bulunuyor. 2010 yılının ardından baktığımızda, sektörde olumlu gelişmeler görüyoruz. Hem iç hem de dış piyasanın desteğiyle Türk İnşaat Sektörü'nün büyümeyi sürdüreceğini öngörüyoruz. Türkiye'nin sektör liderlerine yer verdiğimiz raporumuzdan tüm sektörlerin faydalanacağını umuyoruz."

Risklere rağmen Türk müteahhitleri dünyayı yeniden inşaa ediyor

Türkiye'nin hızlı büyüme trendine sahip olan Körfez Bölgesi ülkeleriyle de ekonomik, politik ve sosyal ilişkilerinin geliştiği görülüyor. Bu bölgedeki ülkeleri de değerlendiren raporda özellikle Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'nde inşaat sektörünün ön plana çıkması bekleniyor.

Araştırmanın çarpıcı sonuçlarından bir tanesi de firmalarımızın bölgesel, hatta global birer güç haline gelmiş olmaları. Çalışmaya katılan Türk müteahhitleri, 3 kıtada 38 ülkede bayrağımızı dalgalandırıyorlar. Doğal olarak en çok iş yapılan ülke Türkiye. Ancak araştırmamıza katılan 28 firmadan dörtte birinden fazlası mevcut durumda ülkemizde proje yapmıyor olması da ilginç bir sonuç. Türkiye’de iş yapan firma sayısı 19. Esas çarpıcı olan sektörün 1970’lerde dışarı açılırken ilk gözdesi olan Libya’da bugün de iş yapan firmalarımızın sayısının 18 olması. “Türkler Libya’yı adeta yeniden keşfettiler” dersek yanılmış olmayız. Tüm ana pazarlarda sayıları ortalama 4 – 6 civarında Türk firmasının faaliyet gösterdiğini görmekteyiz. Ortadoğu/Körfez, Türki Cumhuriyetler ve Kuzey Afrika en aktif olduğumuz bölgeler.

Raporda ilk 10'a giren şirketlerin 2009 yılı toplam taahhüt cirosu 12.6 milyar TL

Krize rağmen ilk 10 sıradaki firmaların toplam taahhüt cirosu 2009 yılında 12,6 Milyar TL’ye ulaştı ve bir önceki yıla göre %6,6 oranında artış gösterdi. Söz konusu firmalardan 8 tanesi taahhüt cirolarını 2008 yılına göre arttırdı. Bağımsız denetimden geçmiş UFRS (Uluslararası Finansal Raporlama Standartları) rakamları baz alınarak yapılan çalışmada; ilk yedi sırada yer alan firmaların her biri 1 milyar TL baremini aştı. Türk müteahhitleri dünya ölçeğinde firmalar haline geldi ve ilk 10’da yer alan firmaların ağırlıklı olarak yurtdışı müteahhitlik hizmetlerine odaklanmış firmalar oldukları gözleniyor.

Türkiye'nin İnşaat Liderleri raporunda ilk 10'da yer alan firmalar şöyledir:

Sıra Firma 2009 (Milyon TL) 2008 (Milyon TL) Değişim
1 ENKA 2.906 3.628 -19,9%
2 GAMA 1.733 1.573 10,2%
3 TEKFEN 1.339 1.319 1,5%
4 TAV 1.206 868 38,9%
5 YÜKSEL 1.084 943 15,0%
6 MAK-YOL 1.083 719 50,6%
7 STFA 1.052 616 70,8%
8 REC / RÖNESANS 821 801 2,5%
9 DOĞUŞ 706 590 19,7%
10 TEPE 652 749 -13,0%
İlk 10 Firma Toplam 12.582 11.806 6,6%

Kriz istihdamı vurdu

İstihdam açısından bakıldığında 2008 yılında araştırmaya katılan firmaların toplam ortalama çalışan sayısı 114.000’nin üzerinde iken bir sonraki yıl %15 düşüşle bu sayı 97.000’nin altına inmiş durumda. Ortalama çalışan sayılarında ilk 10 sırada yer alan firmaların 5 tanesi, 2009 yılında istihdamda düşüş yaşadılar.

Türk firmaları özellikle yurtdışında kriz öncesi büyük ve yıllara yaygın projeler aldı, bazı projelerde iptaller yaşansa da zorluk daha ziyade yeni projelerin backloga eklenmesinde yaşandı; bu zorluk da küresel ekonomideki yeniden canlanma ile artık aşılmaya başlandı.

Endüstriyel inşaat ve ulaşım inşaatı ön planda

2009 yılında endüstriyel inşaat ve ulaşım inşaatları, ankete katılan firmaların cirosunun %70’ini oluşturuyor. Bina inşaatları %22’lik bir payla daha geriden gelirken; altyapı ve diğer inşaat alanlarının payı toplamda %7 ile sınırlı. Aktivite alanı olarak bakıldığında çalışmaya katılan 28 firmanın en aktif olduğu alanın bina inşaatı olduğunu (28 firma) ancak bu alandaki projelerin daha küçük projeler olması sebebiyle ciroya yansımanın farklı şekilde gerçekleştiği gözleniyor.