Hükümet düğmeye bastı: Reel sektöre 32.4 milyar TL destek

Hülya Genç Sertkaya'nın haberi

BÜYÜME dostu 2017 bütçesinden yatırımlara 78 milyar TL kaynak ayrılacak. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi yatırım hamlesine 12 milyar TL ödeneğin ayrıldığı 2017 bütçesinden reel sektöre 32.4 milyar TL destek verilecek. İhracat destekleri 3 milyar TL'ye, KOBİ destekleri 1.1 milyar TL'ye, tarımsal kredi faiz desteği 2.4 milyar TL'ye, esnaf kredileri faiz desteği 1.3 milyar TL'ye çıkacak. Ar-Ge ve inovasyona 5.8 milyar TL ödeneğin aktarılacağı 2017 yılı bütçesinde eğitime 122 milyar TL, sağlığa 111 milyar TL, mahalli idarelere 58.4 milyar TL kaynak tahsis edilecek. 2017’de tarım sektörüne 30.9 milyar TL, Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) 3.9 milyar TL aktarılacak.

Vergi borçlarının yapılandırılması, eylül akaryakıtta yapılan ÖTV düzenlemesi ile 2016'da tütün üreticilerinin yaptığı fiyat artışları 2017 vergi gelirlerine katkı yapacak. 2017 bütçesine göre vergi gelirleri gelecek yıl yüzde 13.6 artışla 511.1 milyar TL düzeyinde gerçekleşecek. Vergi gelirlerindeki artışta tüketimden alınan dolaylı vergilerin payı 67.3 düzeyinde, gelir, kurumlar ve servet vergilerinden oluşan doğrudan vergilerin payı 32.7 olacak. 2017’de kamuya farklı kanal ve sektörlerden 60 binin üzerinde personel alınacak. 

BÜTÇE AÇIĞI 46.9 MİLYAR TL

2017 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Yasa Tasarısı Meclis’e sevk edildi. 2017 yılı bütçesinde bütçe giderleri Maliye Bakanlığı'nca revize edilmiş 2016 bütçesine göre yüzde 11 artışla 645.1 milyar TL, faiz hariç bütçe giderleri yüzde 11 artışla 587.6 milyar TL olarak öngörüldü. 2017'de bütçe açığının 46.9 milyar TL, faiz dışı fazlanın ise 10.6 milyar TL olacağı tahmin edildi. 

2017 bütçesinde, özel sektör yatırımlarına kaldıraç etkisi sağlayacak temel kamu yatırımlarına önemli kaynak ayrıldı. 2017 bütçesinde yatırım ödenekleri 2016’ya göre yüzde 30 artışla 60 milyar TL’den 78 milyar TL’ye çıkarıldı. Kamu yatırımları içerisinde en yüksek payı 22.1 milyar TL’yle ulaştırma sektörü aldı. Eğitim yatırımlarına 13.7 milyar TL, tarım yatırımlarına 10.3 milyar TL, sağlık yatırımlarını ise 7.1 milyar TL kaynak ayrıldı. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Yatırım Hamlesi’ne 2017 bütçesinden 12 milyar TL aktarılması öngörüldü. Bunun 10 milyar TL’sinin doğrudan yatırımlara, 2 milyar TL’sinin ise Cazibe Merkezleri Programı’na ayrılması planlandı. 

REEL KESİME 32.4 MİLYAR TL

Reel kesim destekleri 2017’de yüzde 16 artışla 32.4 milyar TL olacak. 2017 bütçesinde reel kesim destekleri içinde en yüksek payı sosyal güvenlik işveren prim destekleri alacak. 2017'de işletmeler tarafından SGK’ya ödenmesi gereken 22 milyar TL'lik işveren primi devlet bütçesince karşılanacak. Bağ-Kur'luların primlerinde yapılan 5 puan indirimle esnafın ödediği primde 82 TL ile 530 TL arasında değişen gerilemenin faturası ise 1.5 milyar TL olacak. 2017 bütçesinde ihracatın desteklenmesi için ayrılan kaynak 1 milyar TL’den 3 milyar TL’ye çıkarılacak. 

2017’de turizm sektörü destekleri yaklaşık dört katına çıkarılacak. 2017'de turizme 522 milyon TL destek verilecek. Bakanlığın sektöre vereceği destekler arasında yakıt desteği de yer alacak. Turizmi canlandırmak için 200 yolcu getiren uçaklara yılsonuna kadar verilecek 6 bin dolar yakıt desteğinin 2017'de devam etmesi için talepler olduğunu belirten Kültür ve Turizm Bakanı Nabi Avcı, bu talebe sıcak baktıklarını, önümüzdeki günlerde kararın Bakanlar Kurulu'ndan çıkarılacağını ifade etti. Avcı, acenteleri Türkiye'ye davet ettiklerini, onlara teşvik primleri vaat ettiklerini ve yurtdışındaki acente sahiplerine ayrıca eğitim gezisi düzenleyeceklerini vurguladı. 

KOBİ’LERE 1.1 MİLYAR TL 

2017 bütçesinde KOSGEB üzerinden hibe ve faizsiz kredi olarak 650 milyon TL kaynak ayrıldı. KOSGEB tarafından markalaşma, kurumsallaşma, kapasite geliştirme, Ar-Ge, innovasyon ve işletmecilik destekleri birlikte KOBİ’lere verilen desteklerin 2017’de 1.1 milyar TL’ye ulaşması öngörüldü. Esnafın finansmana ucuz maliyetle erişimini sağlamak amacıyla Halk Bankası aracılığıyla kullandırılan esnaf kredileri içinse 2017 bütçesinde faiz desteği olarak 1.3 milyar TL ödenek ayrıldı.

2017 bütçesinde tarım ve hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin ihtiyaç duyduğu finansmanı düşük maliyetle karşılaması için Ziraat Bankası aracılığıyla tarımsal kredilere verilen faiz destek tutarı yüzde 37 artışla 2.4 milyar TL'ye çıkarıldı. 2017 bütçesinde yatırım teşvikleri ise 583 milyon TL olarak belirlendi. 
TOSYÖV Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Kuleyin, 2017 bütçesinden reel sektöre verilen desteklerin, ekonomin dar boğazından çıkması açısından önemli ve sevindirici olduğunu söyledi. Ekonominin canlandırılması açısından KOBİ’lere verilecek desteklerin önemine dikkat çeken Kuleyin, özellikle yüksek faizler nedeniyle verilecek faiz desteğinin çok anlamlı olduğunu kaydetti.

AR-GE’YE ÖZEL ÖNEM 

Orta gelir tuzağından kaçınmak için sanayi yapısını ileri teknoloji üreten bir yapıya dönüştürmeye öncelik veren hükümet, 2017 bütçesinde, Ar-Ge ve inovasyona 5.8 milyar TL ödenek tahsis etti. 
2017 bütçesinde Köylerin Altyapısının Desteklenmesi (KÖYDES) Projesi’ne 840 milyon TL, belediyelerin Su ve Altyapı Projesi’ne (SUKAP), 700 milyon TL kaynak ayrıldı. Bugüne kadar KÖYDES’e aktarılan kaynak yaklaşık 9.8 milyar TL’ye, SUKAP’a aktarılan kaynak ise 3.2 milyar TL’ye ulaştı. 2017 bütçesinde kalkınma ajanslarına 532 milyon TL, Sosyal Destek Programı’na 264 milyon TL ödenek ayrıldı.

BES'E 3.9 MİLYAR TL DEVLET KATKISI

2017 bütçesinde tasarrufların artırılmasında önemli rol oynayan BES’e 3.9 milyar TL ayrıldı. BES kapsamında bu yıl sonu itibarıyla bütçeden aktarılacak devlet katkısı tutarının toplamda 8.5 milyar TL’ye çıkması beklenirken, BES’te katılımcı sayısı 6.5 milyon kişiye, birikmiş fon tutarı ise devlet katkısı dahil 58.4 milyar TL’ye ulaştı. 2017 sonunda, gelecek yıl için ayrılan 3.9 milyar TL'lik kaynak ile BES’te bütçeden karşılanan toplam devlet katkısı tutarının 12.4 milyar TL’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. 2017'de bütçeden tarıma ayrılan kaynak yüzde 21.5 artışla 30.9 milyar TL'ye çıkarıldı. Bütçede tarımsal destekler için ayrılan kaynak 12.8 milyar TL'ye yükseltildi. 

EĞİTİME ASLAN PAYI

2017 yılı bütçesinde en büyük pay yüzde 22 ile eğitime ayrıldı. 2017 bütçesinde 122 milyar TL ödenekle eğitim, bütçe giderlerinin yaklaşık yüzde 20'sini tek başına karşıladı. 1.6 milyon öğrencinin faydalandığı burs ve öğrenim kredisi için 2017 bütçesinden 9 milyar TL ayrılırken, 1.3 milyon öğrencinin faydalandığı taşımalı eğitim yemek yardımı programı için bütçeye 3 milyar TL ödenek tahsis edildi. 340 bin öğrencinin faydalandığı özel okul ve eğitim desteği için bütçeden, 1.4 milyar TL, 350 bin öğrencinin faydalandığı pansiyon desteği için 1 milyar TL, 2.3 milyon üniversite öğrencisinin faydalandığı yüksek öğrenim harç desteği için 565 milyon TL, 16.3 milyon öğrencinin faydalandığı ücretsiz ders kitabı programı için 496 milyon TL, takviye kursları için 1.5 milyar TL, 325 bin engelli çocuğun faydalandığı eğitim programı için 2.6 milyar TL kaynak ayrıldı. Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu (YURTKUR) dahil yüksek öğretime, bütçeden 37 milyar TL aktarılması öngörüldü. 

SAĞLIK İKİNCİ SIRADA

2017 bütçesinden büyükşehir belediyeleri ile il özel idarelerine 58.4 milyar TL, sağlığa 111 milyar TL kaynak ayrıldı. Sağlık harcamalarının detaylarına bakıldığında 2017'de ilaca 24 milyar TL, tedaviye 50 milyar TL, aile hekimliğine 6.4 milyar TL harcanacağı tahmin edildi. 2017 bütçesinde sosyal yardım amacıyla ayrılan kaynak 45 milyar TL’ye çıkarıldı. 2017'de ödeme gücü olmayan yaklaşık 9 milyon kişinin sağlık giderlerini karşılamak amacıyla 7.2 milyar TL, 508 bin engellinin evde bakımına destek amacıyla 5.8 milyar TL, engelli ve engelli yakınlarına 5.3 milyar TL, doğum yardımı için 544 milyon TL ayrıldı. 2017’de Milli Savunma Bakanlığı'nın bütçesi 28.7 milyar TL'ye, İçişleri Bakanlığı’nın bütçesi 5.8 milyar TL’ye çıkarıldı. Bakan Ağbal, savunma, güvenlik harcamalarında son dönemde yaşanan gelişmelerin bütçenin toplam harcamaları üzerinde çok önemli bir etki yapmadığını belirtti.

YÜZDE 13.6 ARTIŞ BEKLENTİSİ

Bütçe gelirlerinin yüzde 9.5 artışla 598.3 milyar TL olarak tahmin edildiği 2017 bütçesinde, vergi gelirlerinin 2017’de Maliye Bakanlığı'nca revize edilmiş 2016 bütçe tahminlerine göre yüzde 13.6 artışla 511.1 milyar TL olacağı öngörüldü. Vergi borçlarının yapılandırılması, eylülde akaryakıtta yapılan ÖTV düzenlemesi ile 2016'da tütün üreticilerinin yaptığı fiyat artışları da 2017 yılı vergi gelirlerine katkı yapacak unsurlar olarak dikkat çekti. Gelir vergisi tahsilatının yüzde 12.9 artışla 108.9 milyar TL olmasının hedeflendiği 2017 bütçesinde, kurumlar vergisi tahsilatının yüzde 13.5 artışla 46.2 milyar TL olacağı tahmin edildi. Mülkiyet üzerinden alınan vergilerin tahsilatının 13 artışla 11 milyar 950 milyon TL'ye ulaşması hedeflendi. 

ÖTV TAHSİLATI TAHMİNİ ARTTI

2017 bütçesinde dahilde alınan KDV tahsilatının yüzde 15 artışla 57.1 milyar TL, özel tüketim vergisi (ÖTV) tahsilatının yüzde 13.6 artışla 136.4 milyar TL olacağı tahmin edildi. 2017 bütçesinde petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin ÖTV gelirinin yüzde 16.6 artışla 65.6 milyar TL olacağı öngörüldü. 2017'de motorlu taşıt araçlarına ilişkin ÖTV'nin yüzde 8.7 artışla 19.8 milyar TL, dayanıklı tüketim ve diğer mallara ilişkin ÖTV'nin yüzde 14.8 artışla 5.3 milyar TL, tütün ürünlerinde ÖTV tahsilatının yüzde 10.6 artışla 36.6 milyar TL, alkollü içeceklerde ÖTV tahsilatının yüzde 15.4 artışla 8.7 milyar TL olacağı tahmin edildi.

2017 bütçesine göre Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi tahsilatı yüzde 15.5 artışla 13 milyar 27 milyon TL, şans oyunları vergisi tahsilatı yüzde 12 artışla 1 milyar 29 milyon TL, özel iletişim vergisi tahsilatı yüzde 1.5 artışla 4.8 milyar TL olacak.

2017'de uluslararası ticaret muamele alım vergilerinin yüzde 14.1 artışla 96.8 milyar TL olacağı tahmin edildi. 2017 bütçesine göre gümrük vergileri tahsilatı yüzde 37.3 artışla 12.6 milyar TL, ithalatta alınan KDV tahsilatı yüzde 11.3 artışla 83.7 milyar TL, diğer dış ticaret gelirleri yüzde 15.4 artışla 450 milyon TL'ye ulaşacak. Damga vergisi tahsilatı 15.2 milyar TL, harçlar tahsilatı 19.8 milyar TL olacak. 2017 bütçesi vergi tahminlerine göre tüketimden alınan dolaylı vergilerin payının 67.3 düzeyinde, doğrudan vergilerin payının ise 32.7 düzeyinde olacağı öngörüldü.

MEMUR ZAMMI 

2016-2017 dönemini kapsayan toplu sözleşme hükümleri uyarınca 2017 yılı ocakta tüm kamu görevlilerinin mali ve sosyal haklarına yüzde 3, temmuzda ise yüzde 4 artış yapılacak. Herhangi bir şekilde bu dönem içerisinde enflasyonda beklenmeyen artış olması halinde enflasyon farkı verilecek.

2017-2019 döneminde özellikle orta ve uzun vadede Türkiye ekonomisinin potansiyel büyümesini yukarı çekecek nitelikli kamu harcamaları önemli ölçüde artırılırken, özellikle cari nitelikli harcamalarda daha ihtiyatlı bir yaklaşım benimseyen hükümet, kamuya artık eskisi kadar personel almayacak. Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın verdiği bilgiye göre 2017'de kamuya farklı kanal ve sektörlerden 60 binin üzerinde personel alımı gerçekleştirilecek. Bunun iç dağılımı daha sonra netleşecek. 

6 BİN 360 TAŞIT ALINACAK
Kamu kaynaklarının tutumlu kullanımının öngörüldüğü 2017 bütçesinde taşıt alımlarında da sınırlamaya gidildi. 2016 bütçesinde kamuya 9 binin üzerinde taşıt alımı öngörülürken, 2017 bütçesinde kamu idarelerinin edinebilecekleri taşıt sayısı 6 bin 360 ile sınırlı tutuldu. Kamunun 2017'de alması öngörülen taşıtların 5 bin 804'ü bakanlıkların da aralarında bulunduğu genel bütçe kapsamındaki kamu kurumları, 531'ini ise üniversitelerin de arasında bulunduğu özel bütçeli idareler, 20'si ise düzenleyici ve denetleyici kuruluşların edinebilecekleri taşıtlardan oluşacak. 

2017 yılında taşıt alımında rekor bin 670 ile Emniyet Genel Müdürlüğü’nde olacak Emniyet Genel Müdürlüğü'ne alınacak taşıtların 800'ünü panel. 600'ünü binek otomobil oluşturacak. Milli Savunma Bakanlığı'na 771 adet, Jandarma Genel Müdürlüğü'ne 755 adet, Sağlık Bakanlığı'na 689 adet araç alınacak. 

Çetin GÜRCÜN / TÜRSAB Genel Sekreteri
“Uçak destekleri 2017'de genişletilerek desteklenmeli”

Turizm sektörünün içinde bulunduğu süreç nedeniyle desteğe ihtiyacı olduğu kesin. Hükümet de sektörün destek beklentilerini değerlendirerek, 2017 yılı bütçesine 522 milyon TL düzeyinde turizm sektörü desteği koydu. Sektör temsilcileri ile birlikte geçen hafta uçak desteklerine yönelik Bakanlıkla gerçekleştirdiğimiz toplantıda yıl sonuna kadar uzatılan charter uçaklarına 6 bin dolarlık yakıt desteğinin, 2017 yılında da genişletilerek devam etmesine yönelik talebimizi ilettik. Söz konusu destek bu yıl belli hava limanlarına yönelik yapılmıştı. Gelecek yıl bu desteğin gerek havalimanı gerekse tarifeli ve tarifesiz uçuşlar olarak genişletilmesi çabası içindeyiz. Hükümetin de bu desteğin genişletilmesi ve desteklenmesi yönünde eğilimi var.

Mehmet Büyükekşi /Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı
“Desteklerin artırılması kaldıraç etkisi yapar”

İhracatçıya verilen destekler 2017 bütçesinde 1 milyar TL'den 3 milyar TL'ye yükseltildi. Bu zamana kadar bütçeden ihracatçıya bu kadar büyük destek aktarılmamıştı. Kamu harcamalarının kompozisyonunun ihracatı destekleyecek şekilde değiştirilmesi cesaret ve gurur verici. Desteklerin artırılması, ihracatçıların talebinin dikkate alındığını gösteriyor. 2023 hedefimiz dünya ticaretinden yüzde 1.5 pay almak. Küresel ticaret en zayıf dönemlerinden birini yaşadığı bir dönemde yapacağımız atılım bize ivme kazandırır. Desteklerin artması büyük bir kaldıraç etkisi yapar. Türkiye ekonomisinin kişi başı milli gelirini yukarılara taşıması için yüksek katma değerli yatırım, üretim ve ihracat gerçekleştirmesi gerekiyor. Bu hedefe de ancak inovasyon ve Ar-Ge'ye daha fazla yatırım yaparak ulaşabiliriz. Bu kapsamda 2017’de Ar-Ge ve inovasyona 5.8 milyar TL gibi rekor düzeyde kaynak ayrılmasını da son derece olumlu bir gelişme olarak görüyoruz.

Faiz giderlerinin payı geriledi

Bütçe giderleri içerisinde faiz giderlerinin payı azaldı. 2002'de bütçe giderlerinin yüzde 43.2’si faiz harcamalarına giderken, 2016 yılında bu oran yüzde 8.9’a düşürüldü. Faiz giderlerinin bütçe içindeki payı 2017'de de yüzde 8.9 düzeyinde korundu. Maliye Bakanı Naci Ağbal’ın verdiği bilgiye göre 2002’de toplanan her 100 TL’lik verginin 86 TL’si faize giderken, 2017’de sadece toplanan 100 TL’lik verginin 11 TL’si faiz harcamalarına gidecek.

Para Dergisi