Harcama yapalım mı, yapmayalım mı?

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, küresel ekonomideki son gelişmelerle ilgili olarak, ''İhtiyatlı olmak gerekiyor. İhtiyatlı olalım ama panik havasına gerek yok'' dedi. 

     Şimşek, Merkez Bankasının aldığı son kararların da ''döviz piyasasındaki oynaklığın sınırlandırılması ve global büyüme endişelerine karşı önceden bir tutum ortaya koyma'' çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. 

     NTV'de Türk ve dünya ekonomisine ilişkin soruları yanıtlayan Şimşek, küresel ekonomide sıkıntılar yaşandığını, ancak bunun ''kriz, panik'' türden kelimeleri kullanacak kadar henüz güçlü olmadığını söyledi. Global beklentilerin ciddi şekilde zayıfladığını kaydeden Şimşek, bunun da piyasalara olumsuz etkide bulunduğunu ifade etti. ''Dünya ekonomisiyavaşlıyor ama daralmıyor, daralacağına dair kaygılar var'' diyen Maliye Bakanı, şöyle devam etti: 

     ''ABD'deki borç limitinin yükseltilmesi tartışmaları ciddi kaygıları beraberinde getirdi. Bu tartışmalar, tüketici ve yatırımcı güvenini olumsuz etkiledi. Bunun bir yansıması olacak. ABD'den gelen veriler oldukça olumsuz. Dünya ekonomisinin 3 motoru varsa, bunlardan önemli birisi de ABD'dir. Oradaki ekonomik büyümenin zayıf seyretmesi, başlı başına bir sıkıntı. AB'de yoğun şekilde tartışılan kamu borç krizinde de kimi kurtarma paketlerine rağmen, kaygılar ortadan kaldırılamadı. Kamu borcunun endişe kaynağı olmaktan çıkarılamaması da beklentileri olumsuz etkiliyor. 

     Kamu borç krizi önümüzdeki 10 yıla damgasını vuracak. Bunu kabul etmemiz lazım. Ama 2008 yılı vari krizin başlangıcı mı? Bence onun için erken. İhtiyatlı olmak gerekiyor, ihtiyatlı olalım ama paniğe gerek yok. Küresel ekonomide sıkıntılar var, bunlar gelişmiş ülkelerde de hissediliyor. Bunun yansımaları var.'' 
     
     TÜRKİYE, NASIL ETKİLENECEK?
    
     Bakan Şimşek, dünyadaki küresel krizin Türkiye'ye yansımaları konusundaki görüşlerini açıklarken de küresel ekonomide ciddi sıkıntılar yaşandığını, bunların büyümesi halinde ülkemize de bir takım yansımaları olabileceğini belirtti. 

     Ancak Türkiye'nin makro ekonomik temelleri nispeten güçlü bir ülke olduğunu dile getiren Şimşek, özellikle bankacılık sektörünün sağlam yapıda olduğunu, kamu maliyesinin sağlıklı bir noktada bulunduğunu anlattı. Bunların çok önemli olduğuna işaret eden Şimşek, Türkiye'nin kamu finansman dengelerinin son derece sağlam olduğuna vurgu yaptı. 

     Türkiye'nin geleneksel olarak büyümesini önemli ölçüde dış finansmanla sağlayan bir ülke olduğunu söyleyen Şimşek, ''Türkiye, enerjide dışa bağımlı bir ülke. Bunun sonucunda karşımıza cari açık sorunu çıkıyor. Bunun yarattığı bir kırılganlık var ama biz bunu yönetilebilir görüyoruz. Türkiye'de siyasi istikrar ve güçlü bir hükümet var. Var olan riskler iyi yönetiliyor. 'Risk yok, kırılganlık yok' demiyoruz. Ama bunlar iyi yönetiliyor'' diye konuştu. 
     
     MERKEZ BANKASI KARARLARI
     
     Maliye Bakanı Şimşek, Merkez Bankasının son kararlarıyla ilgili bir soru üzerine de bu kararların gerek global ekonomideki, gerekse Türkiye'deki gelişmelerle ilişkili olarak alındığını bildirdi.
     Türkiye'de geçmişte, hep ''Politika yapıcılarının niye proaktif olmadığının tartışıldığını kaydeden Şimşek, şunları söyledi: 

     ''Geçen sene gündemdeki en büyük konu aşırı ısınmaydı, büyümeydi. Bugün gelinen nokta farklı bir durumu ortaya koyuyor. Alınan kararlar piyasalara iyi açıklanmalı. Baktığınız zaman döviz piyasasındaki oynaklığı bir miktar sınırlamak, istikrar getirmek, global büyüme endişelerine karşı önceden bir tutum ortaya koymak, para politikasında, para piyasalarında oynaklığı sınırlamak... Tedbirleri bu çerçevede değerlendirmek lazım. Alınan tedbirler, gerek global ekonomideki, gerek Türkiye'deki gelişmelerle ilişkili. Son 1 aydır Türkiye'de kredi hacminde ciddi bir yavaşlama, hatta kredi büyüme oranlarında eksiye dönüş söz konusu. Bu kararları o çerçevede de değerlendirmek lazım.'' 
     
     SICAK PARAYA VERGİ VAR MI?
     
     Maliye Bakanı, sıcak paraya vergi getirilip getirilmeyeceği yönündeki soruyu yanıtlarken de türev enstrümanlarda Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi uygulamasıyla ilgili mevzuatta bir belirsizlik bulunduğunu ifade etti. 

     Bu belirsizliği ortadan kaldırmaya yönelik bir çalışma yapıldığını kaydeden Şimşek, ''O çalışmayla ilgili yazılıp çizilenler spekülatif. Biz, piyasayla ilgili düzenlemeye gideceğimiz zaman o piyasadaki aktörlerle istişare ederiz. Vergi açısından konumlandırma için mutlaka bir diyalog gerekiyor. Şu an yapılan bu. Ama bu aşamada 'böyle vergilendirilecek, şöyle vergilendirilecek' hususunu doğru bulmuyorum'' dedi. 
     
     HARCAMA YAPALIM MI, YAPMAYALIM MI?
     
     Şimşek, dünya ekonomisinde yaşanan gelişmeler sonrasında başlatılan ''Harcama yapalım mı, yapmayalım mı?'' tartışmalarına da ''Harcamaları kısma yaklaşımını doğru bulmuyorum'' sözleriyle katıldı. 

     Küresel ekonomideki sıkıntıların abartılmaması gerektiğini ifade eden Bakan Şimşek, bu konuda da şu değerlendirmeyi yaptı: 

     ''Paniğe gerek yok. Herkes kendi ayağını yorganına kadar uzatırsa bu tabii ki uzun vadede önemli. Hem ülke, hem de vatandaşın kendisi açısından önemli. İhtiyatlı olmak hiçbir şekilde harcamaları kısmayı gerektirmiyor. Türkiye'nin makro ekonomik temelleri sağlam. Küresel anlamda bir sıkıntı yaşansa bile bize yansımaları geçici olur, sınırlı olur. Gerek dünya ekonomisindeki tartışmalar, gerek Türkiye'ye yansımasında bir miktar ihtiyatlı olmak gerekiyor. Ama panik havası estirmeyi doğru bulmuyorum. Harcamaları kısma yaklaşımını da doğru bulmuyorum.'' 

 ''YENİDEN YAPILANDIRMANDA ACAĞININ 9 MİLYAR 654 MİLYON LİRA TAHSİL EDİLDİ''

Şimşek, yeniden yapılandırma sonrasında Maliye Bakanlığının 39 milyar 667 milyon liralık alacağının 9 milyar 654 milyon lirasının Temmuz ayı sonu itibariyle tahsil edildiğini bildirdi. 
     Şimşek, yeniden yapılandırmada beklentilerin çok ötesinde iyi bir gelişme sağlandığını söyledi.
     Yapılandırma sonrası Maliye Bakanlığının alacak miktarının 39 milyar 667 milyon lira olarak belirlendiğine işaret eden Şimşek, bunun 9 milyar 654 milyon lirasının Temmuz ayı sonu itibariyle tahsil edildiğini belirtti. Şimşek, ''Yaklaşık yüzde 24'ü tahsil edildi. Bu çok önemli bir başarı. Geçmişte yapılan bütün yapılandırmaların sonunda tahsilat oranına bakıyorsunuz, ortalama tahsilat yüzde 23. Biz ise ikinci taksit sonunda yüzde 24'e ulaştık'' dedi. 

     Maliye Bakanlığının yapılandırma olmasa da, icra yoluyla, cebri tahsilat yaptığını kaydeden Şimşek, bu yıl bu yolla 5,5 milyar liralık bir tahsilat öngörüldüğünü de ifade etti.
     Kendilerinin bütçe uygulamalarında dünyadaki gelişmeleri de dikkate alarak hep ihtiyatlı olduklarını anlatan Maliye Bakanı, ''Sürekli olarak (bu rakamlar iyi, güzel, ama bizim için önemli olan kamu borç stokunun milli gelire oranı, devlet açığının milli gelire oranı. Onu sürekli aşağıda tutmak) dedik. Bunun için de kayıt dışılıkla mücadele, vergi reformu ve verginin tabana yayılması çalışmalarını güçlü bir şekilde devam ettireceğiz'' diye konuştu. 
     
     ORTA VADELİ PLAN VE 2012 BÜTÇESİ
     
     Bakan Şimşek, 2012 yılı Bütçe sürecinin başladığını, Orta Vadeli Programa ilişkin de teknik çalışma başlattıklarını söyledi.
     Orta Vadeli Planın da, Orta Vadeli Program üzerine inşa edileceğine işaret eden Şimşek, şöyle konuştu: 

     ''Orta Vadeli Program, ülkemizin istihdamını artırmak için bir İstihdam Stratejisi, kayıt dışılıkla mücadele için de Kayıt Dışılıkla Mücadele Eylem Stratejisi gibi bir takım temel unsurları da içerecek.
     Biz, kamu borç stokunun milli gelire oranını aşağıda tutmak istiyoruz. Mali disiplini devam ettirmekte kararlıyız. Tabi Türkiye'nin yapısal sorunlarına çözüm için bir takım program unsurları olacak. İstanbul'un Finans Merkezi haline getirilmesinden, Ulusal İstihdam Stratejisi'nden, kayıt dışı ekonomiden, vergi reformundan tutun, Orta Vadeli Program çok kapsamlı bir referans dökümanı olacak.'' 
     
     CARİ AÇIK
     
     Maliye Bakanı, cari açıkla ilgili değerlendirme yaparken de, Türkiye'nin katma değer zincirinde bilgi yoğun, teknoloji yoğun ürünlere geçmesi gerektiğini dile getirdi.
     Bu politikaları yürüttüklerini, ancak bunların çok daha güçlü devam etmesine ihtiyaç olduğunu anlatan Şimşek, bu konudaki görüşlerini de şu şekilde ifade etti: 

     ''Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, verimliliği ve etkinliği artırmak da çok önemli bir husus. Eğitimde kalite, altyapının iyileştirilmesi, iş gücü piyasasının esnek hale getirilmesi, tasarruf oranlarının artırılması, bunların hepsi cari açığın azaltılmasında bir unsurdur. 

     İç talebin daha makul düzeylere çekilmesi, özellikle ithalatta ara mallar konusu. Türkiye'de üretilen her şeyin belli bir boyutu ithalata dayanıyor. Onun ağırlığını düşürmek. Onun için teşvik sisteminden tutun birçok unsuru harekete geçirmemiz lazım. Cari açığı azaltmak için çok boyutlu bir program uygulamak gerekiyor.'' 
     
     ÖZELLEŞTİRME ÇALIŞMALARI
     
     Şimşek, özelleştirmeyle ilgili görüşlerini açıklarken de, özellikle elektrik dağıtım ihalesi gelişmelerinin kendilerini çok üzdüğünü söyledi. 

     Elektrik dağıtımının özelleştirilmesini ''önemli bir yapısal reform'' olarak niteleyen Maliye Bakanı, özelleştirmede hiçbir zaman işin kolayına kaçmadıklarını kaydetti.
     Şimşek, şöyle devam etti: 

     ''Biz, yapısal reform niteliğindeki alanlara önem vereceğiz dedik. Elektrik Dağıtım Şirketlerinin özelleştirilmesi önemli bir yapısal reformdu. İhalelere çıktık, çok başarılı bir süreçle ihaleleri tamamladık. Fakat maalesef hesap kitabını yapamayan firmalar, bizi ciddi şekilde sıkıntıya soktu. Şu an bunun yansımaları sözkonusu. Ama biz bu yapısal reform sürecini güçlü şekilde devam ettireceğiz. Biz, buna gelir ayağı olarak bakmadık. Biz, halka arzlarla ciddi özelleştirme geliri elde edebilirdik. Ama zoru seçtik.''
     Şimşek, Maliye Bakan Yardımcılığına yapılacak atamayla ilgili bir soru üzerine de, adayları Başbakana sunacaklarını kaydetti ve ''Bu Sayın Başbakanın takdirinde olan bir konu'' dedi.