Gizli belgeli NBŞ skandalı! NBŞ ithalatını kimler yapacak?

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, İtalya’dan ithal edilen nişasta bazlı şekerlerin Bosna Hersek üzerinden sıfır gümrükle Türkiye’ye getirildiğine dair ciddi şüpheler bulunduğunu belirterek, 2016 yılında Şeker Kurumu’nu uyarmıştı.

Şeker fabrikalarının alelacele satıldığı bir dönemde hükümet Bosna Hersek’ten yapılacak sıfır gümrüklü nişasta bazlı şekerlerle ilgili büyük bir skandala imza attı. Geçtiğimiz yıl Milli Gazete tarafından ortaya çıkarılan ‘NBŞ skandalı’ ile ilgili kamuoyuna hiçbir bilgi verilmezken, bu yıl Bakanlar Kurulu kararı ile Bosna Hersek’e 20 bin ton gibi yüksek bir ithalat kontenjanı açılması, kafalarda ciddi soru işaretleri oluşturdu.

NBŞ İTHALATI BİR ANDA PATLADI!      

 Türkiye, Bosna Hersek’ten 2014 yılına kadar nişasta bazlı şeker ithalatı yapmazken, bu yıldan sonra bu ülkeden yapılan ithalat deyim yerinde ise bir anda patladı. 2015 yılında 1.4 bin ton NBŞ ithalatı yapılırken, bu rakam 2016 yılının ilk 9 ayında tam 10 kat artarak 14.5 bin tona çıktı.

BAKANLIK GEREKLİ TEDBİRLERİN ALINMASI İÇİN UYARMIŞTI!

Bosna Hersek’ten yapılan NBŞ ithalatının bir anda artması 2016 yılında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nı harekete geçirdi. Bosna Hersek Dış Ticaret ve Ekonomik İlişkiler Bakanlığı’nın ‘Bosna Hersek’te Glikoz ve Glikoz Şurubu Üreticilerine İlişkin Temel Bilgiler ve Üretim Kapasiteleri’ni inceleyen Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, bu ülkeden yapılan NBŞ ithalatında ‘menşe sorunu’ yani üretimin olmadığı yönünde ciddi şüpheler bulunduğunu belirterek, gerekli tedbirlerin alınması için Şeker Kurumu’nu uyarmıştı.

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın, Şeker Kurumu’na yazdığı 14 Kasım 2016 tarihli ‘gizli’ ibareli yazışmasına ulaşan Milli Gazete, NBŞ skandalını 23 Mayıs 2017 tarihinde ‘Nişasta bazlı şekerde Bosna Hersek vurgunu!’ başlıklı haberi ile kamuoyunun gündemine getirmişti.

SKANDAL YENİ BİR BOYUT KAZANDI!

Skandalla ilgili olarak hükümetten ve ilgili kurumlardan bugüne kadar hiçbir açıklama yapılmazken, geçtiğimiz günlerde Bakanlar Kurulu kararı ile Bosna Hersek’e 20 bin ton sıfır gümrükle NBŞ ithalatı için kontenjan açılması, skandala yeni bir boyut kazandırdı.

BAKANLIĞIN YAZIŞMASINDA SKANDAL TESPİTLER

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 14 Kasım 2016 tarihli ‘gizli ibareli’ yazışmasında şu ifadeler skandalı belgeliyor: “Veriler incelendiğinde Bosna Hersek’in yüksek miktarlardaki AB menşeli (İtalya) glikoz şurubu ithalatının bulunduğu anlaşılmış olup söz konusu eşya için menşe kazanma kriterin sağlandığı konusunda şüphe hasıl olmuştur.

Bu kapsamda, 2016 yılında 1702 tarife pozisyonlarında sınıflandırılan Bosna Hersek menşeli eşyanın tercihli tarifeden faydalanarak (yüzde 0 gümrük vergisi) ithalatının önceki yıllara göre çok büyük miktarda artması nedeniyle konu bakanlığımızın denetim birimine intikal ettirilmiştir. Bu itibarla, 1702 tarife pozisyonundan Bosna Hersek menşeli olarak beyan edilen ve tercihli tarifeden yararlanarak yüzde 0 gümrük vergisi uygulanarak yapılan ithalatın önceki yıllara göre çok büyük miktarda artışı göz önüne alındığında konunun kurumunuz görev ve yetki alanına giren yönüyle değerlendirilmesi ve gerekli tedbirlerin alınması hususunda bilgi ve gereğini arz ederim.”

BAKANLAR KURULU, GÜMRÜK BAKANLIĞI’NIN TESPİTLERİNİ YOK SAYDI!

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın 2016 yılında Bosna Hersek’ten yapılan 14.5 ton NBŞ ithalatını haklı gösterecek bir üretimin bulunmadığı yönünde tespitlerine rağmen Bakanlar Kurulu’nun bu ülkeden yapılacak sıfır gümrüklü NBŞ ithalatı için 20 bin ton kontenjan açması manidar bulundu. 

BOSNA HERSEK’TEN NBŞ İTHALATINI KİMLER YAPACAK?

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın, Türkiye’ye yapılan NBŞ ithalatını haklı gösterecek bir üretimin bulunmadığına dair uyarıları ortada dururken, Bakanlar Kurulu’nun Bosna Hersek’e 20 bin ton gibi yüksek bir kontenjan açması akıllara bu ithalatı kim veya kimlerin yapacağını getirdi. Diğer ülkelerden yapılan NBŞ ithalatında yüzde 135 gümrük vergisi alınırken, Bosna Hersek üzerinden yapılan ithalatta gümrük vergisi alınmıyor. Dolayısıyla ithalatı yapan firmalara büyük bir avantaj sağlanmış oluyor.

Diğer yandan, Türkiye’de NBŞ kotası yüzde 10’dan yüzde 5’e düşürülürken, NBŞ ithalatı için Bosna Hersek’e 20 bin ton kontenjan açılması büyük bir çelişki olarak görülüyor.

Millî Gazete