Gıda ve duman zehirlenmesi!

Sigaraya gelen zamlar ve gıda fiyatlarındaki yükselişle, TÜFE beklentileri aştı. Enflasyon Ocak’ta yüzde 1.65 arttı. En yüksek artış yüzde 14.26 ile alkollü içecekler ve tütünde görüldü. ‘Domates-biber-patlıcan’ zam şampiyonu oldu.

Geçen yıl yüzde 6.16’yla son 29 yılın en düşük seviyesine gerileyen enflasyonun ateşi, 2013’te yeniden yükseldi. Vergi oranlarındaki artışın ardından sigaraya gelen zamlara kış mevsimine bağlı olarak gıda fiyatlarındaki artış eklenince TÜFE, Ocak ayında beklentileri aştı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre, tüketici fiyatları yıla yüzde 1.65’lik yükselişle başladı. Yıllık TÜFE de yüzde 7.31’e çıktı. Ocak’ta sigara fiyatlarında yaşanan artışın 0.8 puanlık etkisiyle TÜFE’de yüzde 1.14’lük artış bekleniyordu. ÜFE tarafında ise yüzde 0.18’lik gerileme yaşandı. Yıllık üretici fiyatları 1.88’e indi ve Kasım 2009’dan bu yana en düşük seviye görüldü.

Merkez Bankası’nın yakından takip ettiği çekirdek enflasyon yerine açıklanan enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve altın hariç fiyat artışı yıllık bazda yüzde 5.72 arttı.

Ocak’ta beklentilerin üzerinde çıkan verilere rağmen ekonomistler, enflasyonun seyrinde bir bozulma olmadığı görüşünde. Yukarı yönlü riskler nedeniyle gıda fiyatlarının önümüzdeki dönemde yakından takip edileceğini belirten ekonomistler, çekirdek enflasyondaki düşüş eğiliminin devam etmesini bekliyor.

Tütün birinci

Aylık en yüksek artış yüzde 14.26 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Ana harcama grupları itibarıyla tüketici fiyatları endeksinde yer alan gruplardan gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 4, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.71, ev eşyasında yüzde 1.08, lokanta ve otellerde yüzde 0.95, konutta yüzde 0.70, sağlıkta yüzde 0.50, ulaştırmada yüzde 0.50, eğlence ve kültürde yüzde 0.24, eğitimde yüzde 0.10 artış, haberleşmede yüzde 0.02, giyim ve ayakkabıda yüzde 6.95 düşüş gerçekleşti.

Yıllık bazda en yüksek artış yüzde 15.35 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Onu konut (yüzde 10.69), lokanta ve oteller (yüzde 9.52) ve giyim ve ayakkabı (yüzde 9.27) izledi.

Sektörlere bakıldığında tarımda sert bir düşüş görüldü. Tarımda fiyatlar yüzde 2.62 gerilerken, sanayide yüzde 0.29 artış yaşandı. Sanayide en yüksek aylık artış yüzde 6.07’yle tütün ürünleri imalatında gerçekleşti.

Faiz indirimi gelecek mi?

HSBC Portföy Yönetimi Stratejisti Ali Çakıroğlu, beklentilerin üzerinde gelen TÜFE’de artan gıda fiyatlarının etkili olduğunu ve gıda grubu fiyatlarının TÜFE’ye 1 puan katkı sağladığını söyledi. Çakıroğlu, şunları kaydetti:

“Gıdada yaşanan negatif sürpriz Ocak ayı TÜFE’deki yükselişin arkasındaki temel faktör. Bu taraftaki yükselişlerin devam edip etmeyeceği önümüzdeki dönemde enflasyonun seyri açısından önemli olacak. Enflasyon tarafındaki risklerin yukarı yönlü olduğunu düşünüyoruz. TL’nin mevcut seviyelerini koruması olan Para Politikası Kararı (PPK) toplantısında yüzde 4.75 seviyesinde bulunan gecelik borçlanma faizinde bir indirimi olası görüyoruz.”

Tekrar düşecek

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, tütün fiyat ayarlamaları nedeniyle enflasyonun Ocak’ta sınırlı bir yükseliş gösterdikten sonra tekrar düşüş eğilimine gireceğini belirterek, “Mayıs ve Haziran aylarında enerji fiyatlarındaki baz etkisinden dolayı geçici bir artış görebiliriz ama sonrasında enflasyon düşüşe geçecek” demişti.