Fren tedbirlerini fırsata çevirmişler

Ekonomiyi soğutmak için alınan fren tedbirleri, ürün pazarlamanın yeni taktiği oldu. Ekonomi yönetiminin tespitlerine göre bazı bankalar ve otomobil satıcıları ‘Ek tedbir gelecek’ diyerek ürün pazarlamış.

Cari işlemler açığını frenlemek ve ekonomiyi soğutmak için alınan tedbirlerin etkisini araştıran ekonomi yönetimi, ilginç bir durumla karşı karşıya kaldı. Bazı uyanık banka ve otomobil firmalarının, ek fren tedbirlerini satışlarını artırmak için kullandıkları belirlendi.

Fren tedbirlerini fırsata çeviren işletmelerin başında bankalar geliyor. Bankalarda kredi pazarlama görevlilerinin müşterilerine, cari işlemler açığı için alınacak ek tedbirlerle faizlerin yükseleceğini belirterek, kredi için acele etmelerini istediği belirlendi. Bu durumun, bankaların kredi artış hızında istenilen düzeyde bir yavaşlamanın olmamasına yol açtığı saptandı.

Bankaların, konut kredilerindeki fren tedbirini delmek için de ilginç bir formül bulduğu tespit edildi. BDDK’nın yılın ilk aylarında aldığı kararla birlikte, konut kredilerinde yüzde 25 özkaynak koyma zorunluluğu getirilmişti.

Bu yöntemle, konutların yüzde 100’ünün kredilendirilmesinin önüne geçilmesi amaçlanmıştı. Ancak bazı bankaların bu şartı da yüzde 25’lik öz kaynak için tüketici kredisi kullandırarak deldikleri belirlendi. Örneğin, 100 bin liralık evin, 75 bin lirası için konut kredisi kullandırılıyor, geri kalan 25 bin lira için de bir başkası adına tüketici kredisi açılıyor. Böylece, dolaylı olarak konut bedelinin tamamı da kredilendirilmiş oluyor.

Otomobilciler ÖTV’yi kullanmış

Yılın ilk yarısında alınan tüm önlemlere rağmen satış rekorları kıran otomotiv sektöründe de, fren tedbirlerinin satışı arttırmak için kullanıldığı saptandı. Otomobil firma temsilcilerinin, cari işlemler için yılın ikinci yarısında ÖTV artışı yapılacağını belirterek, müşterilerine “Vergi gelecek, aracınızı bir an önce alın” tavsiyesinde bulunduğu saptandı. Bu tespitler doğrultusunda, cari işlemler açığı için alınacak önlemlerde strateji değiştirilmesi kararlaştırıldı. Ekonomi birimlerinde konuyla ilgili ise çalışmalar devam ediyor.

Durmayan konut kredisinde faiz artışı kapıda

Merkez Bankası’nın zorunlu karşılık kararlarına rağmen mayıs sonu itibarıyla yüzde 36 oranında artan konut kredilerinde şimdiye kadar önemli oranda bir yavaşlama görülmezken, maliyet artışının faizlere asıl ikinci yarıda ciddi anlamda yansıtılacağı öngörülüyor. Akbank Bireysel Bankacılıktan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Galip Tözge, zorunlu karşılıkla ilgili kararın asıl yansımasının ikinci yarıda olacağını dile getirdi. Garanti Mortgage Genel Müdürü Cemal Onaran ise “Muhtemel ek tedbirlerle beraber faizler önümüzdeki dönemde artar” diye konuştu.

Hüseyin Özay/Star