Faiz düştü darbe geldi

Meclis Darbe Komisyonu, Refah- Yol iktidarındaki havuz sisteminin devletin faiz giderini 10 milyar dolar azalttığını hesapladı. Bunun da faizden nemalanan kesimi rahatsız ettiği belirtti

Necmettin Erbakan'ın Refah-Yol Hükümeti'ndeki ilk icraatlerından biri olan, 'havuz sistemi'nden (parası olan kamu kurumunun ihtiyacı olana finansman sağlaması) devletin 1 yılda 10 milyar dolar tasarruf ettiği belgelendi.

Türk tarihine postmodern darbe olarak geçen 28 Şubat'ın ekonomik analizini yapan Meclis Darbe Araştırma Komisyonu'nun raporuyla, Refah-Yol döneminde uygulanan havuz sisteminin iç borçlanma faizlerinde yüzde 2.1'lik düşüş sağladığı da ortaya çıktı. Raporda, Anadolu sermayesinin güçlenmesini istemeyen, arkasına asker ve bürokratları alarak 28 Şubat'ta Refah-Yol Hükümeti'nin devrilmesine zemin hazırlayan İstanbul sermayesinin sistemden rahatsız olduğu mesajı verildi.

Raporda "Finansal piyasalarda devlet kurumlarından para kazanan kesimler bu sistemden rahatsız oldu. Para ihtiyacı olan bir kamu kuruluşuna başka bir kamu kuruluşunun temin ettiği fonlarla para vermek, rantiye kesiminin risksiz kazanç elde etmelerini imkânsız kıldı. Bu durum rantiyeleri rahatsız etmiş ve hükümetin gitmesi için propaganda yapmışlardır" denildi.

YILMAZ KALDIRDI, FAİZ ARTTI
Raporda kamu borçlanması ve faiz ödemelerinin 28 Şubat döneminden sonra arttığına da vurgu yapıldı. Refah-Yol Hükümeti'nin hemen ardından işbaşı yapan Mesut Yılmaz'ın havuz sistemini kaldırmasının devleti zarara uğrattığı da belgelerle ortaya konuldu. Kamunun iç borcunun 1997-2000 yılları arasında 40 kat arttığı, faiz giderlerinin de 9.4 kat yükseldiği belirtildi.

Havuz sistemi neydi?
Necmettin Erbakan'ın havuz sistemi uygulamasından önce özel banka bir kamu kurumunun yüzde 40'la mevduat olarak tuttuğu parayı, diğer kamu kurumuna yüzde 150 faizle satıyordu. Sistemle devlet bankasında "Kamu Ortak Hesabı" oluşturuldu. Parası olan kurum parasını bu hesaba yatırıyor, ihtiyacı olan kurum da kamu bankasından uygun faizle para alıyordu.

Emekliler en çok ekmek alıyor
Türkiye Emekliler Derneği'nce yaptırılan "Türkiye Emekli Profili Anketi" emeklilerin kıt kanaat geçindiğini ortaya çıkardı. Toplam 3 bin 400 emekliyle yüz yüze yapılan ankete göre emeklilerin yüzde 73.4'ü yalnızca emekli aylığı ile geçiniyor. Emeklilerin en çok tükettiği gıdalar incelendiğinde ekmek yüzde 87 ile birinci sırada yer alırken, yüzde 52.7 ile beyaz et ve yüzde 27.7 ile kırmızı et izledi. Ankete göre emeklilerin yüzde 48.7'si ise gıda ambalajlarındaki yazıların küçük olmasından şikâyetçi olduğunu belirtiyor.

34 milyar dolar az ödenecekti
Komisyonun raporunda havuz sisteminin uygulanması durumunda devletin 3 yılda ne kadar tasarruf sağlayacağı da hesaplandı. Raporda sistemle 1996'da yüzde 8.8 olan iç borçlanma faizinin 1997'de 6.7'ye indiği belirtilerek, havuzun devam etmesi durumunda 2000 yılına kadar 34 milyar dolar daha az faiz ödeneceği belirtildi.

Dilek Güngör/Sabah