Ette gümrük oyunları; İthalatı kim yapacak?

İkibinli yılların başında 15-17 TL olan kuş başı etin kilogram fiyatının son aylarda 50 TL’ye ulaşıp, bu seviyeyi geçmesi şaşırtıcı mı?

Ekonominin gittiği yönü izleyenler için kuşkusuz değil… 1980’li yıllardan beri ekonomik gelişmeyi “Tarım ve Hayvancılığı” ihmal ederek, sadece imalat sanayiye ağırlık vermek olarak algılayan ekonomi politikası yöneticileri, şimdi yüksek enflasyonun içinde “düşmekte direnen gıda ürünleri” gerçeği ile baş başa kaldı.

Hem açıklanan enflasyon verileri içinde görülen hem de pazarda, çarşıda şahit olduğumuz gıda fiyatlarındaki artışı önlemek için hükümet önlemler almaya çalışıyor. Bu bağlamda Resmi Gazete’de dün yayımlanan karara göre, büyükbaş hayvan ithalatında gümrük vergisi oranları yüzde 100’lü seviyelerden yüzde 26’ya indirilirken, karkas et ithalatında da yüzde 40’a düşürüldü.

İTHALAT DERTLERE DERMAN OLACAK MI?

İthalat ile kısa ve orta vadeli iki etki yaratılmak isteniyor. Kısa vadede karkas et ithali ile piyasadaki yüksek fiyatları düşürmek, orta vadede canlı hayvan ithali ile tekrar hayvancılığı diriltmek. Peki sadece ithalat ile Türk tarım ve hayvancılığı düzelir mi?

Gelin isterseniz bu noktada Ali Ekber Yıldırım’ın Dünya Gazetesi'ndeki 8 Haziran tarihli yazısına göz atalım, sayın Yıldırım şöyle diyor: “Türkiye'de, bakan değişince tarım politikası, tarıma bakış açısı değişiyor. Bürokratlar görevden alınıyor yerine yenileri atanıyor. Yeni gelenler tarımı, sistemi, bakanlığı tanıyıp anlayıncaya kadar zaman geçiyor. Göreve gelen yeni bakan kendine göre bir söylem geliştiriyor…” Yıldırım devam ediyor: “2017 Tarım Destekleri Kararnamesi'ne bakıldığında bu söylemin ancak yüzde 10 düzeyinde yaşama geçtiği görülüyor. Geçen yıldan farklı bir iki değişiklik dışında desteklerde ciddi bir değişiklik yok…”

MAZOT VE GÜBRE DESTEKLERİ LAFTA KALDI, HAYVANCILIKTA İSE POLİTİKA TUTARSIZ

Çiftçi için mazot ve gübre destekleri konusunda hükümetin sınıfta kaldığı ise zaten konuşulan bir konu. Küçük çiftçinin desteklere ulaşmasında zorlukların olduğu düşünülecek olursa, üretim yapmakta zorlanan çiftçi hayvanına yedirecek yemi nasıl satın alacak? Nasıl üretecek? Yüksek yem fiyatları nasıl düşecek? Bunlar cevaplanması gereken önemli sorular olarak karşımızda duruyor.

Yıldırım yazısında hayvancılık konusunda ise şu tespitleri yapıyor: “Hayvancılıkta 2017 destekleme kararnamesine bakıldığında bakanlığın kafasının epeyce karışık olduğu anlaşılıyor. Milli Hayvancılık Politikası çerçevesinde yetiştiricilik-mera hayvancılığı ilan edilen 30 ilde buzağı başına 750 lira destek verilecek. Bu desteğe bakılırsa yerli üretim teşvik ediliyor. Fakat, 2011'den bu yana uygulanan yerli besilik hayvanların kesimi sırasında ödenen destek ise kararnamede yok. Yani yerli besiciliği destekleyen, güçlü bir kayıt sistemi sağlayan, sağlıklı et üretimini teşvik eden kesimlik hayvan desteği kaldırılıyor.”

Yıldırımın da işaret ettiği gibi, sorunun çözümü için üreticinin desteklenmesi şart, ancak ekonomi politikasını yönetenlerin, et fiyatlarının, sadece ithalat ile yapay bir arz fazlası sağlanarak düşeceğini beklemesi dün çözüm getirmedi, yarın da çözüm getirmeyecektir.

İTHALATI KİM YAPACAK?

Hem tarım hem de et fiyatlarının kısa vadede dengeye ulaşması için yapılan ithalatın yapısal önlemlerle desteklenmemesi istenen sonuçları vermeyecek. Peki mesele bu kadarla kalıyor mu?

Diğer bir soruda şu: Bu ithalatın bir neması olacak mı? Olacaksa o nemayı kim toplayacak?

Yani düşük gümrük vergisi ile getirilen canlı ve karkas eti iç piyasaya kim sunacak? Bu ithalat oranlarının Et ve Süt Kurumu’nun verdiği izinle mi yapılacağı konusunda ise netlik bulunmuyor.

İthalatçı firmaların iç piyasaya ürün arz fiyatları nasıl denetlenecek? Bu firmalar nasıl seçilecek? Şimdi kamuoyu ortaya koyduğumuz bütün bu soruların da cevaplanmasını bekliyor.

Ek: Resmi Gazete'de yer alan yeni gümrük oranlarını gösteren tablolar