Ekonomide 3 yıl nasıl olacak? Daha az büyüme, enflasyon yüzde 20,8'e çıkacak

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde Yeni Ekonomi Programı açıkladı.

Hazine Bakanı Berat Albayrak, toplantıya 'Klimalar çalışıyor mu? O zaman başlayabiliriz" diyerek konuşmaya başladı. 

"Ekonomik yaptırımların adeta bir silah gibi kullanıldığı bir dönemden geçiyoruz" diyen Albayrak'ın açıklamalarından satır başları şöyle:

İşte Bakan Albayrak'ın açıkladığı makroekonomik verilere ilişkin öngörüler:

2018 yılı büyüme beklentisi yüzde 3,8

2019 yılı büyüme beklentisi yüzde 2,3

2020 yılı büyüme beklentisi yüzde 3,5

2021 yılı büyüme beklentisi yüzde 5,0

Enflasyon beklentisi 2018 için yüzde 20,8

Enflasyon beklentisi 2019 için yüzde 15,9

Enflasyon beklentisi 2020 için yüzde 9,8

Enflasyon beklentisi 2021 için yüzde 6,0

Bütçe açığının GSHY'ye oranı 2018'de yüzde 1,9, 2019'da yüzde 1,8

Bütçe açığının GSHY'ye oranı 2020'de yüzde 1,9, 2021'de yüzde 1,7

Faiz dışı fazlanın GSHY'ye oranı 2018 yüzde 0,1, 2019 yüzde 0,8, 2019 yüzde 1,0, 2020 yüzde 1,3

İşsizlik oranı beklentisi 2018 için yüzde 11,3

İşsizlik oranı beklentisi 2019 için yüzde 12,1

İşsizlik oranı beklentisi 2020 için yüzde 11,9

İşsizlik oranı beklentisi 2021 için yüzde 10,8

Cari açık/GSYH bu yıl yüzde 4,7, gelecek yıl yüzde 3,3, 2020 yüzde 2,7, 2021 yüzde 2,6

“2013 yılında mayıs ayında Türkiye, belki de tarihinin en güçlü ekonomik göstergelerine sahipti. Hepimiz geleceğe umutla bakıyorduk. Ancak Gezi olaylarıyla başlayan süreç, 17-25 Aralık, bizi doğrudan etkileyen savaş ve jeopolitik risklerle birlikte 15 Temmuz darbe girişimi hayata geçti.

Ekonomimiz yara aldı. Planlananların hayata geçirilmesine fırsat verilmedi. Yaşadığımız her zorluk karşısında, her zaman millete gittik, art arda birçok seçimle karşı karşıya kaldık.

Bu dönem, dünyanın derin kırılmalardan geçtiği bir dönem. 10 Ağustos'ta doğrudan ekonomimizin ve para birimimizin hedef alınmasıyla bu sürecin hedefi olduk. Milletten aldığımız beş yıllık yetkiyi çok iyi değerlendirerek işte bu planı hayata geçiriyoruz. Ekonomimizin güçlü ve zayıf yanlarını gayet iyi biliyoruz. Bu programı, toplumun tüm kesimleriyle birlikte kurguladık.

Bugün sizlere açıkladığımız bu programımız üç ana temel üzerine oturuyor. Birincisi dengelenme, sonra disiplin ve nihayetinde değişim olarak kurguladığımız bu süreç, ekonomimizin bazı temel alanlarında daha sürdürülebilir bir modele geçmeden önce, 2019-2021 döneminde ekonomik dengelenme yaşadığımız bir yol haritasını ortaya koyuyor.  Merkez Bankası eski Başkanı Durmuş Yılmaz: Enflasyon yüzde 20'lere çıkabilir, büyüme yavaşlayacak

İkinci prensibimiz disiplindir. Son prensibimiz ise değişimdir. Temel hedefimiz, ekonomiyi yapacağımız her politika değişiminde katma değer sağlayacak bir ivmeye oturtmaktır. Büyümeyi sürdürülebilir ve sağlıklı bir çizgiye getirteceğiz. 2020 yılında yüzde 3.5 ve 2020'den sonra yüzde 5 şeklinde bir büyüme sağlamak, temel amacımız olacaktır.

Enflasyon, kamu maliyesi, istihdam ve cari açıkla bankacılık alanlarını öne çıkardık. Merkez Bankası fiyat istikrarı için elindeki tüm amaçları bağımsız bir şekilde kullanmaya devam edecektir. Ancak enflasyon için bu yeterli değildir. Toplum genelinde bir desteğe ihtiyacımız var. Yeniden yapılandırılmış finansal istikrar ve kalkınma komitesi hayata geçirilecek. Enflasyonla topyekün mücadele planını hayata geçireceğiz. Gıda fiyatlarındaki dalgalanmalar yakından izlenecek ve bunlarla mücadele edeceğiz.

“PROJELER ASKIYA ALINACAK”

Bir diğer alanımız, kamu maliyesi. Enflasyonla mücadelenin yanında, ülkemizin en başarılı alanlarından birisi kamu maliyesinde sağlanan disiplinli duruşu olmuştur. Kaynakların doğru ve verimli kullanılmasını sağlayacak bir dizi tedbirleri almaya başladık. İhalesi yapılmamış veya henüz başlamamış projeler askıya alınacak."

"KİMYA İLE BİRLİKTE YAZILIM SEKTÖRÜ..."

Albayrak, bütçe açığına da değindiği konuşmasında cari açığın düşürülmesi noktasında kimya ile yazılım sektörünün öne çıkarılacağını belirtti:

“Kamu özel işbirliği uygulamalarının daha etkin ve finansal açıdan verimli olması için düzenlemeler hayata geçirilecek. Vergilerde önemli iyileştirmeler ve etkinliği kalmamış olan istisna, muafiyet ve indirimleri kaldıracağız.

Aynı dönemlerde bütçe açığımızda 1.8, 1.9 ve 1.7 olarak gerçekleşip bütçe açığını sınırlı tutma hedefimizi gerçekleştirmiş olacağız. Cari açıkta bu yıldan itibaren, artan turizm geliri ve ihracatı önceleyen uygulamaların devreye alınmasıyla birlikte önemli bir düşüş yakaladık. Bu devam edecek.

Yatırımlarda önceliklerimizi vereceğiz temel alanların başında yer alan cari açık, düşürülmesi noktasında büyük bir anlam ifade ediyor. Kimya ile birlikte yazılım sektörü, bu mücadelenin önemli alanlarından biri olacak.

Tüm bakanlıklarımız, bu süreci eylem planlarıyla sahiplenerek yakından takip edecektir. Cari açık, yüzde 2.6 düzeylerine inecek. İstihdam önemli alanlarımızdan bir diğeri. İşsizlik oranları 2020'de yüzde 10.8 seviyesine düşmüş olacak. 2021 yılında Türkiye, 2 milyon yeni istihdam oluşturmuş olacak.”

Temel makro hedeflere hızlıca baktığımızda yeni ekonomi programımızın hedeflerini net bir şekilde görüyoruz. Yeni bir başarı hikayesi olarak, tüm yatırımcılarımıza güven verecek. Bu noktada baktığımızda bugün yeni ekonomi programımız daha öncekilerden farklı.

BÜYÜME, BÜTÇE AÇIĞI VE ENFLASYON HEDEFLERİ

Yeni Ekonomi Programı'nda büyüme hedefleri; 2018 için yüzde 3.8, 2019 için yüzde 2.3, 2020 için yüzde 3.5 ve 2021 için yüzde 5 olarak belirlendi.

Yeni Ekonomi Programı'nda bütçe açığının GSYH'ya oranı hedefi 2018 için yüzde 1.9, 2019 için yüzde 1.8, 2020 için yüzde 1.9, 2021 için yüzde 1.7 oldu.

Yeni Ekonomi Programı'nda enflasyon hedefleri; 2018 için yüzde 20.8, 2019 için yüzde 15.9, 2020 için yüzde 9.8, 2021 için yüzde 6.0 oldu

Program hedefleri ülke gerçekleriyle uyumu ve ekonomi yönetiminin hızlı karar alma gücüyle önümüzdeki 3 yılda gerçekleştirilmiş olacak.

“TÜRKİYE KALKINMA BANKASI'NI YENİ VE GÜÇLÜ BİR BANKAYA DÖNÜŞTÜRÜYORUZ”

 Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde, diğer bakanlıklardan temsilcilerin de katıldığı Kamu Maliyesi Değişim ve Dönüşüm Ofisi'ni kurduk. Gelir artırıcı önlemlerin tespit edilip hayata geçirilmesinden sorumlu olacaklar. Biraz farklı çalışacaklar. Bakanlıklararası bir ekip kurarak, birlikte çalışma kültürümüzü geliştirecekler. Sürekli sahada olacaklar. Tasarruf hedeflerimizin gerçekleştirilmesi hedefimizde öncülük edecekler. 76 milyar TL'lik hedeflerle yetinmeyecekler.

Bugün bu ofisin faaliyete geçtiğini bu program vesilesiyle duyurmak istiyorum. Bankacılık sektörümüze ilişkin yaşanan tüm bu süreçler, önemli adımları atmamızı ortaya koyuyor. Son dönemdeki ekonomik zorluklar nedeniyle reel sektör, firmalarımızın birçoğunun sorunlar yaşadığını biliyoruz. Reel sektörümüzün finanse edilmesini sağlamak en önemi önceliğimiz. Bankaların güncel mali yapılarını tespit etmek için hızlı bir şekilde mali bünye değerlendirme çalışmalarını başlatıyoruz. Gerekli görüldüğü taktirde bankacılık yapısını güçlendirecek ve mevcut kredilerin yeniden yapılanmasını sağlayacak bir seti devreye sokacağız. Burası önemli. Türkiye Kalkınma Bankası'nı, yeni ve güçlü bir bankaya dönüştürüyoruz.

“VERGİDE İSTİSNA, İNDİRİM GİBİ HUSUSLAR YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLECEK”

Vergiyi tabana yayma ve dolaylı vergilerin payını azaltmak için önemli çalışmalar yapacağız. İstisna, indirim gibi hususlar yeniden gözden geçirilecek. Gayrimenkul envanteri tamamlayacak, tapu harçları ve emlak bedellerini gerçek değerleri üzerinden alacak bir süreç başlatıyoruz. Vergi prim ve diğer kamu alacaklarına ilişkin yeniden yapılandırma süreci bundan sonra hayata geçirilecek. Süreci doğru yürütmek için bir veri analiz merkezi kuruyoruz. Bunlar, vergideki kayıt dışı alanları tespit ederek üzerine gidecek.

Bir diğer önemli adım; katma değer noktası. Ülke ekonomisinin değerini artıracak sektörel projelerin bir kısmı burada.

Bundan sonra yatırım kararlarının merkezinde, Türkiye'nin katma değerinin artırılması amacıyla sektör odaklı programlar olacak. İlaç, petro-kimya, enerji… Cari açığa doğrudan etki edecek sektörler öncelenecek ve bunların odağında olduğu projeler hayata geçirilecek.

Peki, bütün bu adımları attık. Uygulama ve takip, burası çok önemli. 2019-2021… En önemli farklılıklardan bir tanesi bunları denetleyecek mekanizmaların hayata geçirilmesi olacak. Uygulanmayan eylemlerin birebir takipçisi olacağız. Bakanlıklarımızdan sözü alacağız ve bunların tutulmasının takipçisi olacağız.

YEP'in uygulanmaya başlamasından itibaren, 3'er aylık dönemlerde eylemlerin uygulanmasını takip edecek ve gerekli adımları hep birlikte atacağız. Bütün bu adımları attıktan sonra, tüm paydaşlarımızın desteğiyle milletimizin desteğiyle müreffeh bir yaşam için projelerimizi hayata geçireceğiz."

TAPU HARÇLARINA DÜZENLEME

Berat Albayrak, "Taşınmaz Değerleme Sistemi'ni kurarak gayrimenkul envanterini tamamlayacağız. Tapu harçları ve emlak vergilerinde adil bir süreç olacak." dedi.

HEDEFLER

BÜYÜME HEDEFİ

2020 tahmini yüzde 3,5. Büyümeyi sağlıklı bir çizgiye oluşturacağız. 2021'den itibaren yüzde 5 büyümeyi sağlayarak sürdürülebilir kılmak temel amacımız. 

ENFLASYON HEDEFİ 

Enflasyon hedefi 2018 için yüzde 20,8, 2019 için yüzde 15,9, 2020 için yüzde 9,8 olarak belirlendi. Enflasyonun 2021'de yüzde 6'ya inmesi bekleniyor.  Faiz dışı fazlanın GSYH'ye oranıını 2020'de yüzde 1'e yükselteceğiz. Bütçe açığı da sırasıyla 1,8,1,9, 1,7 olarak gerçekleşecek.

CARİ AÇIK 

Cari açığın düşürülmesi dengelenme sürecinin yaşadığı bir diğer unsur. ;Cari açıktaki düşüş devam edecek. Cari açığın GSYH'ye oranının 2019'da yüzde 3,3, 2020'de yüzde 2,7, 2021'de yüzde 2,6 öngörülüyor.

İŞSİZLİK

İstihdam önemli başlıklardan biri. İşsizlikte 2020 sonrasında azalış göstermeye başlayacak yüzde 10,8 seviyelerine ulaşmış olacak. 2021 yılına kadar 2 milyon yeni istihdam oluşturulmuş olacak.  İşsizliğin 2018 yüzde 11,3, 2019 yüzde 12,1, 2020 sonunda yüzde 11,9 olması bekleniyor. 

KAMUDA 60 MİLYAR LİRALIK TASARRUF

Yeni ekonomi programımız daha öncekilerden farklı aksiyonlarını sizlere vermek istiyorum. Kamu maliyesi dönüşüm ve değişim ofisi oluşturulacak. Bu ekip sürekli sahada olacak. Alınacak tedbirlerle 2019'da 60 milyar TL'lik tasarruf sağlanacak. 16 milyar TL gelir artırımı elde edilecek. Kamu gelirlerini artırmak için yapısal reformları geliştireceğiz. 

BANKACILIK

Bankacılık sektörümüze yönelik yaşanan tüm süreçler önemli adımlar atmamızı ortaya koyuyor. Bankacılığın göstergelerine baktığımızda syr setörün halen güçlü olduğunu gösteriyor. Bankaların güncel yapılarını tespit etmek için mali bünye değerlendirme çalışmalarını başlatıyoruz. Bu çalışma sonucuna göre gerekli görülürse mali yapıyı güçlendirecek kapsamlı bir politika setini devreye sokacağız. Türkiye Kalkınma Bankası görev alanı genişletilerek yeniden yapılandırılacak. Emlak Bankası gayrimenkul sektörünün finansmanını yönlendirecek şekilde yapılandırılacak.

VERGİ SİSTEMİ

Vergi sistemini daha adil hale getirebilmek içni önemli adımlar atacağız. İstisna, muafiyet ve indirimler yeniden gözden geçirilecek. Taşınmaz değerleme sistemini kurarak gayrimenkul envanterini tamamlayacak süreci hayata geçireceğiz. Vergi prim ve alacaklara ilişkin yeniden yapılandırma hayata geçmeyecek. 

OVP'NİN ADI YEP OLARAK DEĞİŞTİRİLDİ

 

Orta Vadeli Program (OVP), Yeni Ekonomi Programı (YEP) ismiyle hazırlandı.

OVP, 5018 sayılı Kanunun 16. maddesi uyarınca, Bakanlar Kurulu'nun en geç Eylül ayının ilk haftası sonuna kadar makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde hazırladığı iki yıllık bir programdı.

Yeni Ekonomi Programı (YEP) ise 2019-2021 yılları arasını kapsayan 3 yıllık bir program olacak. YEP'in ana teması dengelenme, disiplin ve değişim olacak.

Öte yandan ekonomi yazarı Uğur Gürses, saat 11.00'de açıklanacağı duyurulan OVP'nin gecikmesiyle ilgili, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Saatinde başlamayan 'lansman' hangi hedefi tutturacakmış?" yorumunda bulundu.