Dolar 4,29 TL'yi geçti, döviz borcu olan şirketlerin yükü 120 milyar TL arttı
Türk Lirası’nın (TL) ABD Doları karşısında değer kaybı sürerken kurlardaki artış döviz borcu olan şirketlerin maliyetini katladı. Dolar 8 Mayıs 2018’de (bugün) 4.2930 TL seviyesini aşarak yeni bir rekor kırdı.
Dolardaki artış döviz borcu olan firmaların hesaplarını altüst etti. Döviz borçlarının TL karşılığı 4 ayda 120 milyar TL arttı. Özel sektörün 20 Nisan itibarıyla 222 milyar dolar olarak açıklanan net dış borcunun TL karşılığı bugün 952 milyar 380 milyon TL’ye çıktı.
8 OCAK’TA BORCUN TL KARŞILIĞI 832,5 MİLYAR TL İDİ
8 Ocak’ta dolar 3.75 TL idi ve aynı borç tutarı 832 milyar 500 milyon TL’ye tekabül ediyordu. Bir başka ifade ile aradan geçen 4 aylık zaman zarfında özel sektörün döviz yükümlülüğü 119 milyar 980 milyon TL arttı.
Döviz borçlarının TL karşılığı kurların yatay seyrettiği Şubat ve Mart aylarında 845 milyar TL olmuştu. Dolar tırmanmaya başladığı Nisan’da ise borç yükü 56 milyar TL birden artarak 901 milyar TL’ye yükselmişti.
ÜLKER BORÇLARIN VADESİ UZATTI
Godiva, United Biskuits, Besler Gıda ve Ülker gibi markaların sahibi Yıldız Holding (Ülker) 5,5 milyar dolar borcunu uzun vadeye yaymak için 14 banka ile Mart ayında yeniden masaya oturmuştu.
Bankalar ile Ülker arasında varılan mutabakata göre Yıldız Holding’in büyük bankalarla imzaladığı anlaşmaya göre, vade 4 yıl şeklinde olacak; 4 yılın sonunda mali test yapılacak. Mali testin sonucuna göre, kredinin iki katına çıkması mümkün olacak.
Benzer bir anlaşma için Yönetim Kurulu Başkanlığı’ın Ferit Şahenk’in yaptığı Doğuş Holding de bankalarla müzakere yürütüyor. Doğuş’un 2.5 milyar dolar borcun vadesini uzatmak istediği belirtiliyor.
ÜNAL AYSAL DA ÖDEME KOLAYLIĞI TALEP ETTİ
Galatasaray Kulübü’nün eski başkanı Ünal Aysal’ın enerji şirketi Yeni Elektrik de 700 milyon dolar borcunu ödemekte zorluk çektiği ortaya çıkmıştı.
İtalyanların da ortak olduğu Yeni Elektrik 2010 yılında Garanti, Yapı Kredi, Vakıfbank ve İş Bankası’ndan 700 milyon dolar kredi almıştı. O tarihten bu yana doların yüzde 100 artmış olması ve elektrik fiyatlarının dolar bazında gerilemesi şirketin bütün hesaplarını alt üst etti.
2,5 PUANLIK FAİZ ARTIŞININ HAZİNE’YE MALİYETİ 5 MİLYAR TL
Döviz fiyatlarının arttığı son 45 günde Hazine’nin borçlanma maliyeti de katlandı. Hazine’nin iki yıllık tahvil faizi yüzde 13’ten yüzde 15,53 seviyesine yükseldi. Sadece bu kalemde yüzde 2,5 puanlık artışın Hazine’ye senelik maliyeti 3 milyar 750 milyon TL oldu.
10 yıllık tahvil faizi de son 4 ayda yüzde yüzde 11’den yüzde 13,53 seviyesine yükseldi. Her iki tahvil faizinin artışı Hazine’nin kasasından 5 milyar TL fazla ödeme yapması anlamına geliyor.
Hazine’nin programında öngörüldüğü gibi 2018 toplam borçlanma 150 milyar TL’yi aşması halinde sözkonusu ilave maliyet daha da artacak.
ABD-İRAN KRİZİNDEN EN FAZLA TL ZARAR GÖRECEK
Uluslararası Finans Enstitüsü’ne göre en kırılgan ülkeler arasında Ukrayna, Çin, Arjantin, Güney Afrika ve Türkiye bulunuyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın İran ile imzalanan nükleer anlaşmadan çekildiklerini açıklaması halinde muhtemel siyasi krizden en fazla etkilenecek para birimlerinin başında TL’nin olduğu belirtiliyor.
Danske Bank kıdemli analisti Jens Pedersen’e göre ABD’nin İran’a yeniden müeyyide uygulaması, zaten zor bir yıl geçiren liranın daha da fazla düşmesine sebep olabilir.
TL’de yeni kayıplar özel sektörün döviz borcu yükümlülüğünün daha da artması anlamına geliyor.
TARİH DÖVİZ KURU DÖVİZ BORCUNUN TL KARŞILIĞI*
8 OCAK 3.75 TL 832.500
8 ŞUBAT 3.81 TL 845.820
8 MART 3.81 TL 845.820
8 NİSAN 4.06 TL 901.320
8 MAYIS 4.29 TL 952.380
(*) Hazine ve Merkez Bankası verilerine göre Milyon TL. Hesaplamaya esas alına özel sektör net döviz borcu 20 Nisan itibarıyla 222 milyar dolar.
