Biz Türkler, hep tüketiriz

Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) Milli Gelir İstatistikleri veri tabanından yararlanarak hazırladığı "Tüketen Türkiye" raporuna göre, Türkiye gelirinin çok önemli bir kısmını tüketiyor.

Satın alma gücü paritesi hesaplamalarına göre, Avrupa Birliği ortalamasının yüzde 31'i kadar kişi başına gelir üretebilen Türkiye, her 100 Euro'nun 80.5'ini tüketime harcıyor. Oysa Avrupa'nın en zengin ülkesi Lüksemburg, ürettiği her 100 Euro'nun 56.3 Euro'sunu harcıyor. AB'nin en zengin ikinci ülkesi olan İrlanda'da ise her 100 Euro'nun 60.2 Euro'su sadece tüketime gidiyor.

Tüketime Türkiye'den daha fazla pay ayıran 9 AB ülkesi bulunuyor: Yunanistan, Fransa, Kıbrıs Rum Kesimi, Litvanya, Letonya, Malta, Polonya, Portekiz ve İngiltere. Bu ülkelerin içinde tüketime en yüksek payı yüzde 88.6 ile Malta ayırıyor.

DEVLET AZ HARCIYOR

Satın alma gücü paritesi hesaplamalarına göre, Türkiye'de 2005 yılında kişi başına 5 bin 800 Euro'luk toplam tüketimin 4 bin 900 Euro'su haneler tarafından gerçekleştirilirken, IMF'ye verdiği taahhütler nedeniyle kemer sıkan devlet sadece 900 Euro harcıyor. Sağlık ve eğitim dahil tüm harcamaları kısan devlet, büyümeyi tüketim ile sağlamaya çalışıyor.

Yüksek tüketim oranlarına sahip ülkeler ile Türkiye karşılaştırıldığı, bu ülkelerin tüketimlerinde hane harcamaları yerine devlet harcamalarının daha yüksek pay aldığı görülüyor. Örneğin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla içinde devlet tüketimi Fransa'da yüzde 23.7, Malta'da yüzde 22 iken Türkiye'de bu pay sadece yüzde 13.1

Avrupa Birliği'nin en zengin ülkesi Lüksemburg'da 32 bin 700 Euro'nun 22 bin Eurosu'nu haneler, 9 bin 600 Euro'sunu devlet tüketiyor. Türkiye, hane tüketimlerinin toplam içinde yüzde 84.5 ile en yüksek payı aldığı ülke durumunda. AB'ye üye ülkeler arasında hanelerin oransal olarak en az harcadıkları ülke İsveç. Bu ülkede, her 100 Euro'nun 61.9'u haneler tarafından harcanırken, en zengin Lüksemburg'da her 100 Euro'nun 67.3'ü, Yunanistan'da her 100 Euro'nun 80.1'i haneler tarafından harcanıyor.

AB ORTALAMASINDAN ÜÇ KAT AZ TÜKETİYORUZ

Türkiye, gelirine oranla çok tüketen bir ülke olmakla birlikte, rakam olarak 25 AB üyesi ile kıyaslandığında 5 bin 800 Euro ile kişi başına tüketimin en düşük olduğu ülke durumunda bulunuyor.

2005 yılı itibariyle AB ülkelerinde "kişi başına gelir" satınalma gücü paritesi ile 23 bin 500 Euro, tüketim ise ortalama 18 bin 500 Euro olarak gerçekleşti. Aynı dönemde Türkiye 7 bin 200 Euro kişi başına gelire karşılık 5 bin 800 Euro tüketti. Buna göre, Türkiye, AB ortalamasının üçte biri kadar tüketti. Kişi başına yıllık tüketimin en fazla olduğu AB ülkesi 32 bin 700 Euro ile Lüksemburg, 23 bin 600 Euro ile İngiltere ikinci, 21 bin 700 Euro ile Danimarka üçüncü sırada yer alıyor.

EN ÇOK MİDEMİZE HARCIYORUZ

Sabit fiyatlarla yapılan milli gelir hesaplamalarına göre, 2005 yılında Türkiye'de hanelerin harcamaları içinde en yüksek payı "gıda ve içki harcamaları" aldı. Haneler her 100 YTL'nin üçte birini gıda ve içkiye ayırıyor.

Gıda harcamalarından sonra ikinci sırada "dayanıklı tüketim malları" geliyor. Her 100 YTL'nin 22 YTL'si dayanıklı tüketim mallarına gidiyor. 2000 yılında özel nihai tüketim harcamaları içinde sabit fiyatlarla yüzde 20 pay alan dayanıklı mallar tüketimi, kriz yılında yüzde 15'e gerilemişti. Ekonomik krizle bir