Bimeks'in patronu: Yerli firmalardan biri yakında kapanabilir

Bimeks’in patronu Murat Akgiray’a göre, tüketici güvenini geri getirmek için Türkiye’nin ihtiyacı olan tek şey vizyon. Akgiray, “Türkiye seçimi de koalisyonu da kaldırır. Ama koalisyon bize bunu sağlamaz. Bize tek parti gerek” diyor.

Kıyasıya rekabetin yaşandığı elektronik perakendesinde 2 yerli firma başı çekiyor. Bunlardan biri Bimeks. Önce Electroworld’ü, sonra Fransız Darty’yi alarak, pazarda ciddi bir ivme yakalayan Bimeks’in patronu Murat Akgiray’a göre son 1.5 yıldır piyasa yavaşlama trendinde. Tüketici güvenini geri getirmek içinse ‘vergi indirimi’ yeterli. Bimeks Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akgiray ve Nasa’da çalıştıktan sonra Türkiye’ye dönen ve aile şirketinin başına geçen oğlu Ahmed Akgiray ile gündemi konuştuk.

YAVAŞLAMA BİTER AMA NE ZAMAN?

Tüketici güven endeksi düştü, piyasalar tedirgin. Sizde işler nasıl gidiyor?
Murat Akgiray: Son 1.5 yıldır piyasa sürekli bir yavaşlama trendinde. Uzun soluklu bir büyüme dönemi arkasından yavaşlama genelde beklenen bir şeydir. Son birkaç senedir çok hızlı büyüdük. Bu yavaşlamanın biteceğini düşünüyoruz. Ama ne zaman biteceğini öngöremiyoruz. 

iPHONE BELİRSİZLİK DİNLEMİYOR

İnsanlar ortam bu şekilde belirsizken televizyon, cep telefonu almıyor mu?
M.A: Büyüme ümidi lazım. İnsanların gelecekle ilgili bir şey ümit etmesi, ‘ben nasıl olsa iş bulurum’ diyebilmesi gerekiyor. Tüketici endeksi ümitle ilgili bir şey. 
Ahmed Akgiray: Ama buna bir istisna var o da iPhone. iPhone başlıbaşına ümit veren bir ürün sanırım o yüzden sanırım. 

BİR PARÇA YORULURUZ, BU GERÇEK

İş dünyası en çok hangi beklentiyi satın alıyor, ‘erken seçimi kaldıramayız’ diyenler var... 
M.A.: Ben o fikirde değilim. Türkiye seçimi de kaldırır, koalisyonu da. Ama kaldırırken bir parça yorulur, bu gerçek. Eğer erken seçim tek başına bir parti getirecekse, erken seçim olsun isterim. Koalisyon dönemlerini yaşım itibariyle çok iyi biliyorum. Hiçbir koalisyonun Türkiye’yi 1 seneden fazla götürebileceğine inanmıyorum. 

GÜÇLÜ LİDERLER GEREKİYOR 

M.A.: Burada önemli olan bir vizyon sunabilmek. Rahmetli Özal’ın döneminde bir vizyon sunuldu. İnsanlar o vizyonun peşinden gitti. Ak Parti için de aynı şey geçerli. “AB’ye gireceğiz, her yere yol yapılacak. Dünyaya açılacağız…” denildi. Biz bunların semeresini gördük. Batman’da Mardin’de Siirt’te bayilerimiz var. Ve bunlar çalışıyor. Yol olmayınca bunlar olmuyor. AK Parti döneminde yapılan ulaştırmaya büyük yatırım bizim önümüzü fevkalade açtı. Şimdi bunlar durdu mu diye düşünüyoruz. Bize ümit verecek, yeni bir vizyon sunacak sonuç çıkacak mı diye bekliyoruz. Bir koalisyonun bu vizyonu sunabileceğine ben inanmıyorum. Bunu 'güçlü lider' verebiliyor. 

Yerli firmalardan biri yakında kapanabilir

Neredeyse bütün yabancılar tek tek gitti. Yabancılar pes edip gitsin diye mi Türk firmalar bu kadar keskin bir rekabete girdi?
V.A.: Hayır kesinlikle. 2007’den itibaren de bütün yabancılar pazara akın etti. 100 birim satıyorken bir sürü ortak geldi, pazarınıza talip oldu. Pazarda tutunabilmek için bu acımasız rekabete uyum sağlamak zorundasınız. Türkiye’de tüm sektörlerde bu böyle. Rekabet boğaz kesici. Şu da var ki dünyanın hiçbir yerinde 8 perakendeci birden yaşamamıştır. 1 veya iki tanedir. Üçüncü yok.

Şimdi durum nasıl pazarda. Yakında yeni satın almalar olabilir mi?
V.A.: 3 tane büyük ölçekli, bir de daha küçük ölçekli rakibimiz var. Yerli şirketlerden bir tanesi satılabilir veya kapanabilir. Tabii biz bunu sadece dedikodu şeklinde duyduk.

Sizin planınızda yeni satınalma var mı?
Planımızda yok artık. Bizim stratejimiz Türkiye’ye homojen bir şekilde dağıldıktan sonra internet üzerindeki satışları artırmak. Ama beklemediğimiz şekilde birisi bize bir şey teklif ederse yani ‘gel bunu al üstüne de bu parayı al’ derse kabul edebiliriz. 

Bu mümkün mü?
V.A.: Electroworl’dü alırken de aslında üstüne para aldık. Kapatmanın bir maliyeti vadır. O maliyetle birisi alırsa satarsınız. Biz bir para ödedik ama şirketin içinde daha fazla para vardı. Onlar kapatıp gitse daha fazla para harcayacaktı.

Çalışmayan moralini hiç bozmuyor

Sizin Bimeks olarak satışlarınız nasıl bu dönemde?
A.A: TL bazında satışlarımızda geçen yıla göre yüzde 15-20 artış var. Yani aslında dolar olarak düşünürsek artmadı. 

Bu ortamda nasıl sağlıyorsunuz satış artışını?
A.A.: Biz çok canlıyız. Kendimizi ayrıştırmaya çalışıyoruz. Kredi kartsız 24 ay taksit imkanımız var. HOPİ de rakiplerden ayrıştığımız bir diğer mecra. Ezberbozan şeyler yapıyoruz.  
V.A.: Çalışmayanlar her zaman tüketici. Onların morali bozulmuyor, almaya devam ediyorlar. Çalışanlar da kendine almasa bile çocuğuna alıyor.

İthal ürüne ek vergi getirmek 80 öncesine dönmektir

İthal elektronikte bir ‘vergi düzenlemesi’ olacağı açıklandı geçenlerde..
Yeni bir anayasa yapmaları lazım Türkiye’de. Hükümetlerin vergi alma kabiliyetlerini sınırlandırması lazım. Biz diyoruz ki vergileri indirsinler, Türkiye ekonomisi düzelir. Çıksın birisi desinki, önümüzdeki 5-6 yıl buyunca her yıl KDV’yi 1 puan indireceğiz desin, Türkiye’de tüketici güven endeksi 3 ayda döner. . 

İthal vergisi gelirse satışlar nasıl etkilenir? 
V.A.: Biz de yerli satarız. Biz ithalatçı değiliz, perakendeciyiz. Ama bu 80 öncesine dönmektir. Tamam yerli sanayiciyi korumak lazım ama bu şekilde değil. Bunu vergi yoluyla yaparsanız firmaları verimsizliğe mahkum edersiniz.

Irak-Suriye ne güzel olur...

Yılsonu hedefiniz nasıl?
Geçen yıl toplam 1 milyar 260 milyon TL ciro yaptık. Bu yıl hedefimiz 1.5 milyar TL. Revize edersek yukarı doğru ederiz. Genelde her yıl yüzde 15-20 ciro büyümesi hedefliyoruz. Ayrıca 2016 sonuna kadar 30 mağaza daha planlıyoruz. Bunlardan yarısı franchise olur.

Yurtdışı planınız var mı?
Bölgeye barış gelirse, Irak Suriye ne güzel olur.

Yüzde 90'ı bize geldi

Electroworld ve Darty satın almaları size ne kattı? 
Onların pazar paylarının yüzde 80-90’ı bize ilave oldu. Yüzde 10’u da kaçtı. Yani önce 1+1’2 den küçük gibi oldu. Ama şimdi 1+1 2’den büyük gibi oldu. 

İyi ki bu riski almışız diyor musunuz şimdi?
O küçüklükte kalamazdık. O boyutta kalsak, yok olacaktık. O payların da yüzde 90’ı değil, yüzde 20’si bize gelecekti.

Hocalık yapıyorum

Nasa’da çalışıp, Türkiye’ye dönmek nasıl?
Amerika’dan döndüğümde çok kaotik gelmişti buradaki ortam. Ama sonra baktım burada daha fazla insana, daha hızlı dokunuyorsunuz. Mağazalara her gün 100 bin kişi giriyor. Orada laboratuara girer saatlerce çıkmazdım. 

Bitti mi peki akademik kariyer?
Özyeğin Üniversitesi'nde hocalık yapıyorum. Bir taraftan da Turksat 6A’da danışmanlık 
veriyorum.

Türkiye'nin en zekisi değilim ama merak etmek önemli

Nasa’da çalışmak bir Türk için kolay ulaşılabilir bir hedef gibi görünmüyor… Nasıl oldu Nasa’ya girişiniz?  
Cornell’de elektronik okudum. Sonra doktoraya başvurdum. Daha sonra doktora’yı bırakıp, Nasa’ya girdim. Ben Türkiye’nin en zekisi, en çalışkanı değilim. Ama soru sormayı bilmek, merak etmek önemli. Nasa’da biraz denk geldi. Başvurdum, kabul edildim. 

Ne yapıyordunuz Nasa’da? 
Mars projeleriyle ünlü bir laboratuarda Curiosity’nin dönüş radarıyla ilgili çalışıyordum. Bu arada doktoramı tamamladım. Sonra 2’nci çocuğum da olunca dönmeye karar verdik.

Şenay Köşdere/Akşam