Barista, buyer, merchandiser aranıyor!

Executive’den merchandiser’a, account director’dan barista’ya İngilizce meslek adları hemen her sektörde kullanılıyor. Basit bir pozisyonu bile ‘havalı’ kılan bu unvanlar, özellikle turizm otelcilik ve bilişim sektörlerinde yaygın...

EĞER İngilizce bilmiyorsanız bırakın iş bulmayı, gazetelerin İK ekleri ya da internetteki iş ilanlarını anlamak konusunda ciddi bir sorunla karşı karşıyasınız demektir. Eskiden adayın sadece iş görüşmelerinde karşısına çıkan İngilizce problemi artık ilanı doğru anlama aşamasında kendini gösteriyor. yabancı yatırım ve dolayısıyla global firma sayısı arttıkça, İngilizce unvan kullanımı daha yaygın hale geliyor.

TÜRKÇE KARŞILIKLARI YOK

Bir zamanlar CEO, CFO, CIO ya da CTO gibi unvanlarla başlayan İngilizce meslek adlarının iş dünyasındaki kullanımı günümüzde zirve yapmış durumda... Artık sadece İngilizce unvanların yazılı olduğu kartvizitleri daha sık görür hale geldik. Merchandiser, barista, account director, trainer, buyer gibi meslek adları son dönemin en popüler kelimeleri arasında yer alıyor. Aslına bakılırsa onlarca meslek adının Türkçe karşılığı ya yok ya da olsa bile iş dünyası kullanmayı tercih etmiyor

İK uzmanlarına göre bunun altında temel olarak iletişimin her alanda hızlanması yatıyor. Bu da iş dünyasındaki gelişmelerin hızla yaygınlaşmasına ve küreselleşmenin önünün gün geçtikçe açılmasına sebep oluyor. Bugün artık verim alınan her metot, diğer ülkelerde de aynı yöntemlerin kullanılmasına, olumlu örneklerin hızlı bir şekilde uygulanmasına olanak sağlıyor. Hal böyleyken iş tanımları her geçen gün artıyor ve çeşitleniyor. Verim alınan bir kadro daha da derinleştiriliyor ve yeni uzmanlıklar oluşturuluyor. Bu değişim de İngilizce meslek adlarının yaygınlığını her geçen gün artırıyor.

GLOBAL TANIM TERCİH EDİLİYOR

NBS İK Yönetici Ortağı Senem Aşık Erdoğuş 1990’ların başında şirketlerin satış kadrolarına bile yeni alışırken bugün artık her sektörün kendi sales engineer, key account manager, corporate account executive, sales account, commercial manager, retail marketing kadrolarının oluştuğunu belirtiyor. Ve bu durumun aslında dünya pazarıyla paralel geliştiğini gözlemlediklerinin de altını çiziyor.

Söz konusu tanımların çoğu elbette gelişmiş ülkelerden kaynaklanarak yayılıyor. Bu nedenle anadile yerleşene kadarki süreçte, kaynağından gelen isimler kullanılıyor. Aşık Erdoğuş şunları söylüyor: “Buna yöntemlerin ilk uygulanışının yanında, teknolojilerin, sektörlerin ve pazarların ilk uygulanılışı da eklenince kaynak genelde yabancı oluyor. Bu durumda global bir tanımın kullanılması kaçınılmaz hale geliyor. Pazarların sınırları ortadan kalktı, dış pazarlar çok daha tercih edilebilir durumda.”

YABANCI YATIRIMLA ARTIYOR

İş dünyasında neden böyle bir değişim yaşanıyor? İngilizce meslek adı yaygınlığının sebepleri nedir? Bu soruları yönelttiğimiz İK uzmanları, öncelikle uluslararası çalışmaların yapıldığı iş alanlarını işaret ediyor. İngilizce meslek isimlerinin, unvanların ya da kavramların daha çok uluslararası firmalarda kullanıldığını belirten uzmanlar, yabancıların Türkiye’ye yaptıkları yatırımlarla doğru orantılı olarak bu kullanımın arttığını da vurguluyor.

Yenibiris.com Genel Koordinatörü Burçak Pak Yılmaz, yabancı dil kullanılan iş ortamlarında kişinin bütün dünyanın anlayabileceği bir unvanının olmasının, günümüz çalışma hayatında hem kolaylık hem de zorunluluk olduğunu söylüyor. Dünyada yeni gelişen iş alanlarının da Türkiye’de yaygın olmadığı veya yeni görülmeye başladığı için isimlerin şimdilik orijinal biçimiyle kullanıldığını belirten Pak Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürüyor:

“Tabii bu unvanlar gelecekte de aynı şekilde kullanılmaya devam edebilir. Ancak teknolojide takipçi olmaktan çok, öncü olduğumuz zaman kendi dilimizi kullanmayı tercih edebiliriz. Ya da uluslararası arenada anlaşılır olması açısından yine İngilizce isim koyabiliriz.”

“DEVLET ÖZENDİRİCİ OLMALI”

Gazetelerde ya da İK portallarında yer alan iş ilanlarında da artık İngilizce meslek adları daha sık görülüyor. İK uzmanlarının bu konudaki önerisi Türk Dil Kurumu’nun (TDK) iş dünyası ve kamuoyu tarafından daha kolay benimsenen, kullanılabilir, makul öneriler getirmesi... Dolayısıyla genel kanı, bu konuda bir devlet politikası olması ve bunun işverenler arasında özendirilmesi gerektiği üzerinde birleşiyor.

EN ÇOK TURİZM VE BİLİŞİMDE VAR

İK portalı Yenibiris.com’un ilanlarına bakıldığında İngilizce meslek adlarının en çok turizm otelcilik ve bilişim sektörlerinde kullanıldığı görülüyor. Ayrıca çağrı merkezleri de bir başka örnek iş alanı... Turizm otelcilikte en yaygın kullanılanlar arasında, bellboy, chef, maid, barmen ve spa terapist yer alıyor. Bilişimde ise software engineer, web designer, executive assistant, ‘iPhone and android developer’ en çok kullanılan unvanlar olarak öne çıkıyor. Çağrı merkezleri için de ‘call center specialist’ ilanlarına sıklıkla rastlanıyor.

Okan TÜTÜNCÜ / Secretcv.com Genel Müdürü
“Pozisyonlar cazip kılınmaya çalışılıyor”

İş dünyasının bazı meslek adlarını İngilizce kullanması küreselleşmenin ve kültürel etkileşimin sonucu olarak ortaya çıkıyor. Uluslararası arenada rol oynayan firmaların her ülkede aynı meslek adlarının kullanmak istemesiyle İngilizce kullanımı artıyor. Bir diğer neden de popülariteye verilen önemin arttığı bir dünyada yaşadığımızdan dolayı, firmaların pozisyon isimlerini cazip hale getirmek için CEO, CFO gibi kavramları yaratmış olmaları diyebiliriz.

En sık kullanılan unvanlar

Chairman: Yönetim kurulu başkanı
Executive director: Yönetim kurulu üyesi
Chief executive officer (CEO): İcradan sorumlu başkan
Chief financial officer (CFO): Finans grubu başkanı
Chief legal officer (CLO): Hukuk grubu başkanı
Chief information officer (CIO): Bilgi sistemleri grubu başkanı
Chief technology officer (CTO): Teknolojiden sorumlu başkan
Chief growth officer (CGO) Genişlemeden sorumlu başkan
Chief operations officer (COO): Operasyonlardan sorumlu başkan
Chief marketing officer (CMO) Pazarlama ve satış grubu başkanı
Chief advertisement officer (CAO) Reklam ve medya grubu başkanı
Chief info security officer (CISO): Bilgi güvenliğinden sorumlu başkan
Vice president: Başkan yardımcısı
Executive assistant: Yönetici asistanı
Sales engineer: Satış mühendisi
Key account manager: Kilit müşteri direktörü
Corporate account executive: Kurumsal müşteri yöneticisi
Sales account manager: Satış ve pazarlama müdürü
Merchandiser: Perakendede satış ve pazarlama yetkilisi
Commercial manager: Ticaret müdürü
Brand manager: Marka yöneticisi
Software engineer: Yazılım mühendisi
Web designer: Web tasarım uzmanı
Art director: Sanat yönetmeni
iPhone & android developer: iPhone ve android uygulama geliştirici
Call center specialist: Çağrı merkezi yetkilisi
Broker: Borsada aracı
Dealer: Bayi, satıcı
Barista: Kahve uzmanı
Barmaid: Barmen (kadın)
Beachboy: Plaj görevlisi (erkek)
Bellboy: Komi
Formen: Ustabaşı
Housekeeper: Evde kahya (kadın)
Maid: Hizmetçi (kadın)
Doorman: Kapı görevlisi
Steward: Kabin görevlisi (erkek)
Chef: Aşçıbaşı
Spa therapist: Spa terapisti

Tuğçe Altınsoy/Para