Aras, hangi sektörlerden çıktı?

Celal Aras geçen yıl vefat etti. Kurduğu grubun başında kızı Evrim Aras var. Genç bir yönetici. Grubun her kademesinde yoğun bir çalışmayla hazırladı kendini

Geçen yıl grubu yüzde 45 büyüttü. Büyük bir başarı kazandı. Kriz var, herkes hedef küçültürken bu yıl da yüzde 25 gibi çok ciddi bir büyüme hedefi koydu. Bu son bir yıl içinde bazı işlerden çıktı. Sigorta ve  turizm işlerini devretti. Dört ana işe odaklanma kararı aldı. Bu arada başka önemli bir hedef daha koydu: Dışa açılmak! Görüşmelere başladı. Aras Cargo'yu İran, Katar ve Kuveyt gibi ülkelere götürecek.

 Aras Holding hangi sektörlerde var?
Ana faaliyet alanımız taşımacılık, kargo ve lojistik. Catering firmamız var. Bir de poşet, barkod etiket fabrikamız var Hadımköy'de. Bunun dışındaki işleri kapattık. Oteli kiraya verdik. Sigorta işimiz vardı, devrettik. Ana işimize konstantre olmak istiyoruz.

Bu üç sektörün payı nedir?
Yüzde 90'ı kargodur. Yüzde 8'i lojistik. Yüzde 2'si de diğer işler. Catering, öncelikle kendi personelimize üretim yapıyor ama şimdi başka firmalara da hizmet vererek hızlı büyüyecek. Poşet fabrikası da açılacak. Aras Lojistik, Aras Kurye ve Fillo Kargo'yu Fillo adı altında birleştirdik. Özellikle perakendeye yönelik bir hizmet modeliyle çalışıyor. Müşterinin bütün tedarik zincirini yönetebiliyor.

Fillo büyüyecek
Bu sektörlerden her hangi birini öne çıkarma planınız var mı?
Kısa vadede çok değişmez ama kargo, orta vadede yüzde 60 olacak. Yüzde 30 üzerine yeni Fillo'nun işleri olacak. Yüzde 8 catering olacak. Kalanı da poşet işi olarak devam edebilir. Bunun beş yıllık erimde görüyoruz. Fillo'ya biraz daha odaklanıyoruz bu ara.

Yeni bir sektöre girmeyi düşünüyor musunuz?

Bunlardan çıkmayız. Bu işler, gelecekte de devam edecek işlerimizdir. Böyle bir ortamda pek düşünmüyoruz. Aras Kargo'yu dünya markası haline getirmek için uğraşacağız. Bunun bizim sektörde olması mümkün. Türkiye'nin coğrafi konumunu da düşünürseniz lojistik dünya markası çıkarmalı.
Başka sektör için çok fazla isteğimiz yok. Bizim yaptığımız iş çok tatmin edici. Zevkli, dinamik, heyecanlı. Yapacak da çok işi var. Dolayısıyla başka bir sektör belki uzun vadede düşünülebilir.

Call center kurdunuz. O sadece Aras'ın işlerini mi görüyor?

Bizim sektörde kendi call canter'ı olan tek firmayız. Bu binada bütün verileri toplayarak profesyonel anlamda sürekli geliştiriyoruz. Bilgi birikimimiz olduğu için gelişecek bir sektör. 444 25 52'yi arayan, hangi ihtiyacı varsa, bilgi almak ister, göndermek ister, gönderdiğini takip etmek ister... Bu sorular, kargoyu bilen çalışanlar tarafından yanıtlanıyor. Başarılı olduğumuzu düşünüyoruz. Müşteriye en hızlı geri dönen firmalar arasındayız. Hizmet sektöründe artı değer katıyor.

Kısa vadede başkalarına hizmet vermesi söz konusu değil ama orta vadede düşünülebilir. İstersek bunu yapabiliriz. Şimdi Sigortamnet'le çalışmaya başladık. İsteyen herkes Aras Cargo şubelerinden sigorta da yaptırabilir. Dolayısıyla aynı çağrı merkezi sigorta konusunda da hizmet vermeye başladı.

Görüşmelere başladık
Ortadoğu'da ne yapacaksınız? Açılmayı düşündüğünüz bilgisi var...

Batının teknolojisini kullanıyoruz. Doğunun kültürünü biliyoruz. Şu anda sadece ülkenin ticaretinin hızlı dönmesini sağlıyoruz. Ortadoğu'ya açıldığımızda bunu girdiğimiz ülkelerde yapacağız. İran, Katar, Kuveyt'te görüşmelerimiz var. Talep ve ihtiyaç var. Öğrenmek istiyorlar. Bunu yapabiliriz. Bu ülkelerde Aras adıyla konumlanıp, kargo işi yapacağız. Rusya'yı düşünüyoruz. İyi bir pazar.

Toplam istihdam ve diğer rakamlar nedir?

Toplam istihdam 10 bin kişi. Hizmet odaklı bir işte böyle oluyor. 3 bin araçlık bir filomuz var. Bulunmadığımız il yok. En yaygın ağa sahip firmayız. Biz “Her yerde bir okul, bir cami ve bir de Aras Kargo vardır” diyoruz. 2008'i 450 milyon TL ciroyla kapattık. 2009'da yüzde 25 büyüme hedefi koyduk. Biz de zorlandık bu yılın bütçesini yaparken ama insanlarımız inanıyorlar, sektöre inanıyorlar.
Pazar payımız yüzde 42 diyoruz. Sektörün şöyle bir sorunu var. Ölçümleme yapılmayan bir sektör. Aras ve Fillo'yu birlikte düşündüğümüzde pazar lideriyiz.

Şubeleri siz mi açıyorsunuz yoksa yatırımcı talebine göre bayilik mi veriyorsunuz?

İhtiyacı biz belirliyor, açıyoruz. Kurumsal olması için bunu yapmamız gerekir. Sonradan bir yatırımcı gelir de burayı ben işleteyim derse, kendisiyle çalışmaya başlıyoruz. Bu şekilde olduğunda bile kurumsal yapıyı kollamamız gerekiyor. Daha önce  yüzde 17 bayi sistemiydi. Şu anda yüzde 60 oldu. Aras şubelerinin yarıdan çoğu girişimcilerin işidir. Dükkanın yerini de biz belirliyoruz. Ona müşterisiyle hazır sistemiyle verdiğimiz için zarar riski olmadan başlıyor. Üzerine kattığı onun kazancı.

Kurumsal yapı nasıldır?

Tepede Aras Holding var. Altında Fillo, Aras Cargo, Aras Catering, Aras Ofset vardır. 9 firmaydık, toparlanma sonrası 4'üne yoğunlaştık.
Yönetim kurulu var tepede. Yönetim Kurulu Başkanı olarak ben görev yapıyorum. Kardeşim Baran Barış, Yönetim Kurulu Başkan vekilidir. Annem yönetim kurulu üyesi. Canpolat Aras (amcam) yönetim kurulu üyesidir. Yönetimin altında İcra Kurulu var. Başkanı Ziya Gündüz Bey. Bütün genel müdürler İcra'ya rapor ediyor.

Verimliliği artırdık
Bir yıl nasıl geçti?

Hızlı ve yoğun geçti. İlk başta Türkiye'yi dolaştık. Ve motivasyon toplantıları yaptık. Hedef belirleme vizyonlarımızı tekrar gözden geçirdik. Kal-Der'in mükemmelik modelini aldık ve süreçlerimizi yeniledik.
Performans sistemimizi oluşturduk. Kişi bazında tek tek takip edebildiğimiz sistemimiz oldu. Oracle'a geçişimizi hızlandırdı. 1 Ocak'ta geçtik. Kurumsallaşma sürecimizi tamamlamış olduk.

Şirketleri birleştirme işini yaptık. Dört sektör ve firmayı en kârlı noktaya ulaştırdık. Kârsız olanları devrettik, verimliliğe yöneldik ve artırdık. Krize rağmen hiç işçi çıkamadık. Bunlar meşekatli işlerdi ama hızlı ve yoğun geçti, iyi bir yıl geçirdik. Celal beyin vefatından önce yeni bir yazılıma geçmiştik. Biraz sancılı olmuştu. Arkasından Celal beyi kaybettik, kriz geldi. Bütün bunlara rağmen güçlendik.

Peki taşıdığınıza ve ne taşıdığınızı bilidiğinize göre kriz nasıl yansıyor size?
Koç, Anadolu Grubu gibi devlerin işleri bizde. Daha başka birçok firma var. Elektronik ve lüks tüketim mamulleri çok etkilendi. Gıdada herhangi bir düşüş olmadı. İnternet üzerinden satış yapanlarda düşüş oldu. Bireysel müşteri ayağında etki izlemedik. Kurumsal müşterilerde var. Eskiden haftada 5 TIR çıkaran, şimdi 1 TIR çıkarıyor. Ciddi daralma var.

Biz bunu nasıl yönetiyoruz? Cumartesi günü tek transfer merkezi üzerinden işlem yapıyoruz. Daha çok araç çıkışlarıyla ilgili önlemler aldık. İşten çıkarma yapmadık. Daha kötü bir dibe vurma olmazsa çıkarmayacağız da. Şubatta böyle geçer ama martta kıpırdama bekliyorum. Her transfer merkezinde kendi tamirhanelerimiz var. Bazı toplu satın almalar yapıyoruz. Oralardan maliyetleri düşürmeye çalışıyoruz.

Ortaklık teklifi var mı?

Ortaklık teklifi bu sene gelmedi. Krizle birlikte her şey durdu ama önceki yıllar çok geliyordu. 2009'da böyle bir şey gelmesi zor görünüyor. Ana hedefimiz Ortadoğu'ya açılmak olduğu için ortaklık birinci hedefimiz değil. Ortadoğu'da yerel ortaklar olabilir ama hiç kargo olmayan ülkeler var. Her yerde aynı model olmayacaktır. Oralarda belki ortaklıklar gelişebilir.

Vakfı büyüteceğiz
Havacılık konusunda da Celal Bey'in bazı projeleri vardı...

VİP taşımacılık düşünüyordu ama sonra vazgeçmişti bu işten.
Kardeşler olarak aranızdaki iş bölümü nasıldır?
Baran Bey satın almalara bakıyor. Ar-Ge konusunda onu geliştirmeye çalışıyoruz. Annem yönetim kurulunda ama fiili görev üstlenmiyor. Vakıfla ilgilenecek. Celal Aras Eğitim ve Kültür Vakfı kuruldu. Hedefimiz girişimci, ülkeye faydalı gençler yetiştirmek. Herkese burs vererek değil de daha global boyutta konumlandırmayı düşünüyoruz. 

Bu vakfın gelirlerini nasıl oluşturacaksınız?

Gelirlerini oluşturacağız. 8-9 proje geldi. Bunlardan en iyisini seçeceğiz. Yurtdışında, 30'uncu yılımız dolayısıyla 30 öğrenci seçeceğiz. Kurul seçecek, bunları yurtdışına göndereceğiz. Bunu belki şirket veya vakıf yapacak. Sonra dilerlerse bizde işe başlayacaklar.

Yurtdışında büyüyen, gurbetçilerin dördüncü nesli yetişiyor. Onların dil okulları yok. Ne Türkler, ne Alman veya Fransız oldular. Bununla ilgili bir proje var. TÜBİTAK gibi güvenilir kuruluşlarla işbirliği yaparak proje üzerine gideceğiz. Bilim, sanat, eğitim gibi alanlarda çalışacak. Başlangıcı, Celal Aras'ın kitabının satışıyla yapacağız. Sonra yaptığı projenin güven kazanmasına bağlı. Bağış talepleri geliyor, onları da alarak ilerleyebiliriz.

Celal Aras Ormanı projesi ne durumda?

Ormanlar, 'Hayata Yeşil Yeşile Hayat' sloganıyla kuruluyor. 2007'de başlamıştık. Devam ediyor. Yılda bir kez dikim yapılıyor. Bu yıl da nisan-mayıs gibi olacak. ÇEKÜL'ün belirleyeceği ilde yine dikmeye gideceğiz. İlk Sivas, Kars, şimdi de Elazığ veya Malatya olabilir. Onların dediği yere dikiyoruz. 100 bin ağaç diktik. 5 yıllık hedefti ama babam vefat edince bir kerede diktik. Hedef büyümüş oldu.

Selim'deki öğretmen evine ilgimiz devam ediyor tabi. Kitap gönderiyoruz. Oranın takibini aksatmıyoruz.

Evrim Aras Kimdir?
Aras Holding'in CEO'su Evrim Aras 1979 Ankara doğumlu. İstanbul Bilgi Üniversitesi Medya ve İletişim Sistemleri Bölümü'nden mezun olduktan sonra Aras Holding'te çalışmaya başladı. Aras Cargo'da dokuz aylık oryantasyon dönemi geçirdi, çeşitli şubelerde yönetmen yardımcılığı yaptı. Marmara Bölgesi Müşteri Hizmetleri'nde çalıştı. İlerleryen dönemlerde Aras Cargo Genel Müdürlüğü'nün tüm bölümlerinin efektif çalışmasını sağlayacak bir projenin lideri oldu. Ardından, Aras Kurye'de Genel Müdürlük yaptı. 2003'te Aras Cargo'da Kurumsal İletişim Departmanı'nı kurdu. 1.5 yıl satış ve pazarlamadan sorumlu GMY olarak ve arkasından İK'dan sorumlu GMY olarak görev yaptı. Eylül 2007'de Aras Cargo Genel Müdürlüğü'ne getirildi. 2008 yılında Celal Aras'ın vefatıyla Yönetim Kurulu Başkanı oldu.

 Aras Holding'in gündemi
-  Sigorta ve turizmden çıktı. Gruba ait oteli kiraya verdi
-  Orta vadede grup işlerinin yüzde 60'ı kargo, yüzde 30'u lojistik, yüzde 8'i catering olacak. Bu plan çerçevesinde Fillo'nun işlerine bu dönem daha ağırlık veriyor
-  Yeni bir sektöre girme planı yok
-  Call center, catering ve poşet işini dışa açmak istiyor
-  Ortadoğu'ya açılacak. İran, Katar, Kuveyt'te görüşmeler yapıyor
-  Havacılık konusundaki planlarını erteledi
-  Geçen yıl vefat eden grubun kurucusu Celal Aras'ın adına kurulan vakfı geliştirecek.

 Aras Holding'in rakamları
-  Taşımacılık, kargo, lojistik, catering, poşet ve barkod- etiket üretimi işleri var
-  İş hacminin yüzde 90'ı kargodan geliyor
-  Toplam istihdam 10 bin kişi
-  3 bin araçlık bir filosu var
-  800'e yakın Aras şubesi, 200 Fillo şubesi ile toplam bin noktada en yaygın ağa sahip firma
-  2008'i 450 milyon TL ciroyla kapattı
-  2009'da yüzde 25 büyüme hedefi koydu
-  Pazar payı yüzde 42 diyoruz. (Aras ve Fillo birlikte)
-  Şubelerinin yüzde 60'ı bayilerden oluşuyor.

İbrahim Ekinci/Milliyet