AVM'lere sanal mağaza darbesi
Tüm dünyada hızla büyüyen sanal mağazalar, alışveriş merkezlerinin yıldızının sönmesine neden oldu
ABD’de tüketicinin cebinden çıkan her 10 dolardan 1 dolarının sanal mağazalarda harcanması, alışveriş merkezlerinin yıldızının yavaş yavaş sönmeye başladığı endişesini doğurdu
İngiliz Financial Times gazetesi önümüzdeki 5 yıl içinde ABD’deki AVM’lerin yüzde 15’inin kapanacağını yazdı.
Tüm dünyada hızla büyüyen sanal mağazalar, Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk kez 2’nci Dünya Savaşı’nın ardından boy gösteren alışveriş merkezi (AVM) kültürünün kökünü kurutacak. İngiliz Financial Times’ın haberine göre, ülkedeki AVM’lerin yüzde 15’i önümüzdeki 5 yıl içerisinde kepenk kapatmak zorunda kalacak. Son açıklanan rakamlara göre, ABD’de bir tüketicinin cebinde çıkan her 10 doların 1 doları sanal mağazalarda harcanıyor.
AVM’ler fazla büyüdü
FT, e-ticarette gerçekleştirilen atılımlarda daha da şiddetlenen rekabet ortamının özellikle ABD’de sayısı bin 300’ün üzerinde seyreden ve büyüklüğü 42 bin metrekarenin üzerindeki regional mall adı verilen alışveriş merkezleri için büyük tehdit oluşturduğunu yazdı.
İngiltere’nin 1 numaralı gayrimenkul danışmanlık şirketi Savills’in ABD birimi yöneticilerinden Gerry Mason, “Bu alışveriş merkezlerinden 200’ü kapanacak. Olması gerekenden yüzde 15-20 civarında fazla büyümüş durumdayız. Çok fazla mağaza var” diye konuştu.
Kredi piyasası yatırımcıları, AVM’lere sırtını dönmeye başladı. Yatırımcıların sektörün geleceğine yönelik endişelerindeki artış, perakende gayrimenkullerinin, ticari mortgage teminatlı menkul değerler (CMBS) havuzundaki payının son 3 yıldır gerilemesine neden oldu. Perakende alanındaki gayrimenkullerin, toplam ticari gayrimenkullere sağlanan mortgagelar içindeki payı 2010 yılında yüzde 56 olan perakende bonolarının payı, 2011’de yüzde 42’ye, 2012’de ise yüzde 36’ya düştü. FT, bu rakamın bugün yüzde 30’larda seyrettiğini yazdı. RBS’in CMBS uzmanı Richard Hill, “Yatırımcılar uzun dönemde perakende alanında yaşanabilecek negatif gelişmelerden zarar görmekten endişe ediyor” dedi.
Orta büyüklükteki AVM’lerin geleceğinden endişe eden uzmanlar, uluslararası markaların mağazalarının yer aldığı alışveriş alanı, hipermarket, sinema salonu, çocuklar için özel eğlence alanı, bowling salonu, buz pisti ve yemek alanlarına sahip olan mega alışveriş merkezlerinin tüketici için ‘al beni’sini hiçbir zaman kaybetmeyeceğine inanıyor.
ABD’de kişi başına düşen AVM alanı 2.3 metrekare
McKinsey danışmanlık firmasının 2010 raporuna göre ABD’de kişi başına düşen AVM alanı 2.3 metrekareye denk geliyor. 2051 yılına kadar ABD nüfusunun yüzde 33 oranında artacağı öngörüsüyle hareket edildiğinde, hiç yeni alışveriş merkezi inşa edilmemesi halinde, kişi başına düşen AVM alanının 1.6 metrekareye denk geleceği ifade ediliyor. Bu rakam, ülkenin 1980’lerde sahip olduğu kişi başına düşen AVM alanına eşit.
Öte yandan Alışveriş Merkezi Ve Perakendeciler Derneği’nin son verilerine göre, bin kişiye düşen kiralanabilir AVM alanı Norveç’te 734, İngiltere’de 230, İtalya’da 150, Çek Cumhuriyeti’nde 143 metrekareyken, Türkiye’de bu rakam 67.7 metrekare civarında.
Evrim Sel/Vatan
