60 Milyar Dolarlık satış! Neler satıldı neler?

Cumhuriyetin kuruluşuna tanıklık eden en güzide kuruluşlar birer birer özelleştirildi. Son 15 yılda kamuya ait en değerli kurumları, Türkiye’nin can damarı tesisleri satan AKP, toplam 60 milyar dolar gelir elde etti

AKP iktidarı Türkiye'nin en değerli varlıklarını tek tek sattı. Türkiye'nin en büyük ve önemli kuruluşları, devletten alınarak özel sektöre devredildi. Bir bakıma stratejik birçok kurum devlet eliyle peşkeş çekildi. 15 yıllık iktidar boyunca yapılan özelleştirmeyi de Maliye Bakanı Naci Ağbal açıkladı.

CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Başbakan Binali Yıldırım'a, 15 yıllık AKP iktidarı döneminde yapılan özelleştirmeleri sordu. Önergeye yanıtı Naci Ağbal verdi.

AK Parti’nin özelleştirme bilançosu: 15 yılda 60 milyar dolar Ağbal'ın verdiği bilgiye göre son 15 yılda, 10 liman, 81 santral, 40 işletme, 3 bin 483 taşınmaz, 3 gemi ve 36 maden sahası satıldı. Aralarında devlet kasasına yıllarca önemli gelir getiren kuruluşların da bulunduğu tesis ve kurumların satışından, toplam 60 milyar dolar gelir sağlandı. Ancak cumhuriyetin kuruluşuna da tanıklık eden ve para basan birçok kurum ve tesis, artık Hazine'ye gelir getirme vasfını kaybetti.

EN GÖZDE KURULUŞLAR GİTTİ

Son 15 yıldaki özelleştirmeler içerisinde en gözde kurumlar enerji sektöründe yer aldı. TÜPRAŞ ve Petkim gibi hem kâr eden hem de ülke açısından stratejik öneme sahip kuruluşlar toplamda 6.2 milyar dolara elden çıkarıldı.

Özelleştirmelerin üzerinden geçen 10 yıllık süre içerisinde her iki kurum da yüksek kârlara ulaşarak değerlerini katladı. Ancak devlet stratejik öneme sahip bu şirketlerde kontrolü kaybetti. Kamuda büyük enerji şirketleri kalmayınca, AKP gözünü barajlara çevirdi. Son 2 yıldaki özelleştirmelerde en çok barajlar öne çıktı. Elektrik Üretim Anonim Şirketi'nin (EÜAŞ) barajları, tek tek satılmaya başlandı. Son 2 yılda EÜAŞ'ın elindeki 20'den fazla baraj yaklaşık 1.9 milyar dolara satıldı.

MEGA PROJELER BÜYÜK YÜK OLDU

AKP hükümetleri gerçekleştirdikleri özelleştirmelerin yanı sıra kamuoyuna mega projeler olarak yansıttıkları birçok projeyi de kamunun tekelinde işletme haklarını devrederek gerçekleştirdi.  Yavuz Sultan Selim Köprüsü, otoyollar, Osmangazi Köprüsü ve Avrasya Tüneli bu projeler arasında en dikkat çekenleri oldu. Otoyollarda kamu tekeline son verilerek gelir paylaşımı yoluyla yapılan bu projeler aynı zamanda hem Hazine'nin hem de vatandaşların sırtına önemli bir yük bindi. CHP'li Akif Hamzaçebi, “Köprü ve otoyollar özelleştirilmeseydi maliyet daha düşük olurdu . 5.7 milyar dolarlık otoyol işletme hakkının devri yerine devlet borçlansaydı, maliyeti daha düşük olacaktı” şeklinde konuştu.

AT YARIŞLARI VE TALİH KUŞU İHALELERİ SIRADA BEKLİYOR

Özelleştirme İdaresi'nin progam dahilinde yaptığı özelleştirmeler devam ediyor. Geçen yıl ihaleye çıkarak satılan ancak, döviz kurlarında yaşanan oynaklık dolayısıyla ihale süreci tamamlanamayan Milli Piyango ihalesinin bu yıl yenilenmesi bekleniyor.

Maliye Bakanı Naci Ağbal,  “Şans oyunları alanında kamunun elinde bulunan iki tane oyun var. Biri Milli Piyango, diğeri at yarışları. Amacımız bu lisansları devretmek suretiyle bir varlık oluşturmak. İki şans oyununun özelleştirmesini bir paket olarak gerçekleştirmeyi amaçlıyoruz” demişti.

Ali Ekber Ertürk/Sözcü