5 Milyar dolarlık pazar: Çiftlikte yetiştirmek mümkün
Karidese yönelik talep her geçen gün artıyor. Bir zamanlar sosyete yiyeceği olarak bilinen karides artık mahalle balıkçılarında bile satılıyor.
05.09.2014 15:56
ABONE OL
Karidese yönelik talep her geçen gün artıyor. Bir zamanlar sosyete yiyeceği olarak bilinen karides artık mahalle balıkçılarında bile satılıyor. Balık tezgahlarında 10 ile 100 TL arasında her keseye uygun karides bulmak mümkün...
BALIK sofralarının vazgeçilmez mezesi karides Türkiye’de çok sevildi. Artık meze olmaktan çıktı ve ana yemek olarak tüketilir oldu. Balıkçı tezgahlarında da satılıyor, marketlerin donmuş gıda raflarında da.
Karides Türkiye’de kültür olarak yetiştirilmiyor. Geçmişte bu yönde denemeler yapılsa da üretimi tek döneme sıkıştığı için ekonomik olmadı. Ancak Marmara, Ege ve Akdeniz’de karides bulunuyor. Balık sezonunda avlanıyor. Avcılığı yapılan karides miktarı yaklaşık olarak 3 bin 200 ton düzeyinde. Değişik boy ve türlerde yapılan ithalat ise bin 200 ton seviyesinde. Türkiye bu rakamlarla dünya karides üretiminde çok gerilerde.
5 MİLYAR DOLARLIK PAZAR
Karides Türkiye’de pek yetişmese de dünya su ürünleri ticaretinde yüzde 20’ye yakın pay alıyor. Üretimde Hindistan, Çin, ABD, Endonezya ve Tayland ilk beş sırayı oluşturuyor. Karides konserve üretiminde ise Tayland 25-30 bin tonluk üretimiyle dünya piyasasının yüzde 70-75’lik kısmını sağlıyor. Dünya karides üretimi 2 milyon ton civarında.
Dondurulmuş karides üretimi ise 500 bin ton seviyesinde. Salamura yapılmış miktar ise 50 bin ton.
Son 20 yıldır karides kültüründe çok hızlı bir gelişme sağlanmış. Bu yolla yılda 350-400 bin ton karides üretiliyor ve bundan 40 bin ton iç ürün elde ediliyor. Dünyada yıllık karides ihraç miktarı 700-750 bin ton civarında. Bunun parasal değeri 5 milyar doları buluyor. Türkiye, karidesleri ağırlıklı olarak Çin, Hindistan, Vietnam, Tayland, Endonezya, Bangladeş ve Ekvator’dan ithal ediyor.
ÇOK BESLEYİCİ BİR GIDA
Türkiye’nin karides üretimi diğer ülkelerle kıyaslanamayacak kadar az. Üretimi yetersiz olduğu için ithalatçı konumunda. Av sezonunda az da olsa ihracat yapılıyor. Toplam ihracat 3 milyon doları geçmiyor. Marmara, Ege ve Akdeniz’de küçük boy karidesler yetişiyor.
Çalı, teke, çamur, dev kırmızı, derin su, pembe, oluklu, kırmızı, dev kırmızı, benekli, göçebe gibi türler bulunuyor.
Karides, ülkemizde başlangıçta daha çok lüks restoranlarda görüldü. Ancak şimdi mahalle arasındaki balıkçılara kadar inmiş durumda. Market raflarında da dondurulmuş olarak boy boy yer alıyor. Balık reyonlarının en ön kısımlarında boy gösteriyor. Fiyatları da çok değişken. Küçük boy karideslerin kilogram fiyatları 10 TL’den başlıyor. Jumbo boylar ise 50-100 TL arasında satılıyor.
Besleyici özelliği bakımından fevkalade değere sahip olan karidesin etinde yüzde 82.30 su, yüzde 13.59 protein, yüzde 0.57 yağ, yüzde 2.89 yenilmeyen iç organlar, yüzde 0.65 mineral madde bulunuyor. A, D ve E vitaminleri açısından çok zengin olan karides eti taşıdığı yağ bakımından kolestrol azaltıcı ve damar açıcı özelliğe sahip.
ÇİFTLİKTE YETİŞTİRMEK MÜMKÜN
Karides Türkiye’de sadece denizlerden çıkıyor. Çiftlikte üretim yok. Sebebi de iklim şartları. Geçmişte bir takım üretim denemeleri yapıldı. Ancak tek dönemde ürün alınabildiği için ekonomik bulunmadığından devamı gelmedi. Karides yetiştiriciliği ile ünlü Tayland, Hindistan, Çin, Endonezya gibi ülkelerde yılda en az iki dönem karides yetiştiriliyor. Bizimle benzer bir iklime sahip olan Japonya’da da üretim tek dönem olarak yapılıyor. Bu işten de ciddi gelir elde ediliyor. Türkiye’de üretimi Marmara, Ege ve Akdeniz kuşağında yapmak mümkün. Pazarda sıkıntı görünmüyor. Bu iş biraz sermaye, biraz da emek sarf ederek karlı bir yatırım alanı olabilir.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nin kurucusu ve ilk dekanı olan Prof. Dr. Atilla Alpbaz, karidesin tek dönemlik olarak Türkiye’de üretilebileceğini söylüyor. Geçmişte birkaç yatırımcının bu işi yaptığını ama sonradan vazgeçtiğini hatırlatan Alpbaz, tek dönemlik de olsa Türkiye sularında karides üretmenin karlı olabileceğini savunuyor. “Japonya’da yapılıyor. Başka ülkeler de var. Bizde neden olmasın?” diyen Alpbaz, yatırımcıların iyi bir fizibilite ile üretim yapabileceklerini belirtiyor. Prof. Dr. Atilla Alphaz, kendi adını taşıyan internet sitesinde bu konudaki deneyimlerini detaylı bir şekilde paylaşıyor.
İdriz ÇOkal/Para Dergisi
BALIK sofralarının vazgeçilmez mezesi karides Türkiye’de çok sevildi. Artık meze olmaktan çıktı ve ana yemek olarak tüketilir oldu. Balıkçı tezgahlarında da satılıyor, marketlerin donmuş gıda raflarında da.
Karides Türkiye’de kültür olarak yetiştirilmiyor. Geçmişte bu yönde denemeler yapılsa da üretimi tek döneme sıkıştığı için ekonomik olmadı. Ancak Marmara, Ege ve Akdeniz’de karides bulunuyor. Balık sezonunda avlanıyor. Avcılığı yapılan karides miktarı yaklaşık olarak 3 bin 200 ton düzeyinde. Değişik boy ve türlerde yapılan ithalat ise bin 200 ton seviyesinde. Türkiye bu rakamlarla dünya karides üretiminde çok gerilerde.
5 MİLYAR DOLARLIK PAZAR
Karides Türkiye’de pek yetişmese de dünya su ürünleri ticaretinde yüzde 20’ye yakın pay alıyor. Üretimde Hindistan, Çin, ABD, Endonezya ve Tayland ilk beş sırayı oluşturuyor. Karides konserve üretiminde ise Tayland 25-30 bin tonluk üretimiyle dünya piyasasının yüzde 70-75’lik kısmını sağlıyor. Dünya karides üretimi 2 milyon ton civarında.
Dondurulmuş karides üretimi ise 500 bin ton seviyesinde. Salamura yapılmış miktar ise 50 bin ton.
Son 20 yıldır karides kültüründe çok hızlı bir gelişme sağlanmış. Bu yolla yılda 350-400 bin ton karides üretiliyor ve bundan 40 bin ton iç ürün elde ediliyor. Dünyada yıllık karides ihraç miktarı 700-750 bin ton civarında. Bunun parasal değeri 5 milyar doları buluyor. Türkiye, karidesleri ağırlıklı olarak Çin, Hindistan, Vietnam, Tayland, Endonezya, Bangladeş ve Ekvator’dan ithal ediyor.
ÇOK BESLEYİCİ BİR GIDA
Türkiye’nin karides üretimi diğer ülkelerle kıyaslanamayacak kadar az. Üretimi yetersiz olduğu için ithalatçı konumunda. Av sezonunda az da olsa ihracat yapılıyor. Toplam ihracat 3 milyon doları geçmiyor. Marmara, Ege ve Akdeniz’de küçük boy karidesler yetişiyor.
Çalı, teke, çamur, dev kırmızı, derin su, pembe, oluklu, kırmızı, dev kırmızı, benekli, göçebe gibi türler bulunuyor.
Karides, ülkemizde başlangıçta daha çok lüks restoranlarda görüldü. Ancak şimdi mahalle arasındaki balıkçılara kadar inmiş durumda. Market raflarında da dondurulmuş olarak boy boy yer alıyor. Balık reyonlarının en ön kısımlarında boy gösteriyor. Fiyatları da çok değişken. Küçük boy karideslerin kilogram fiyatları 10 TL’den başlıyor. Jumbo boylar ise 50-100 TL arasında satılıyor.
Besleyici özelliği bakımından fevkalade değere sahip olan karidesin etinde yüzde 82.30 su, yüzde 13.59 protein, yüzde 0.57 yağ, yüzde 2.89 yenilmeyen iç organlar, yüzde 0.65 mineral madde bulunuyor. A, D ve E vitaminleri açısından çok zengin olan karides eti taşıdığı yağ bakımından kolestrol azaltıcı ve damar açıcı özelliğe sahip.
ÇİFTLİKTE YETİŞTİRMEK MÜMKÜN
Karides Türkiye’de sadece denizlerden çıkıyor. Çiftlikte üretim yok. Sebebi de iklim şartları. Geçmişte bir takım üretim denemeleri yapıldı. Ancak tek dönemde ürün alınabildiği için ekonomik bulunmadığından devamı gelmedi. Karides yetiştiriciliği ile ünlü Tayland, Hindistan, Çin, Endonezya gibi ülkelerde yılda en az iki dönem karides yetiştiriliyor. Bizimle benzer bir iklime sahip olan Japonya’da da üretim tek dönem olarak yapılıyor. Bu işten de ciddi gelir elde ediliyor. Türkiye’de üretimi Marmara, Ege ve Akdeniz kuşağında yapmak mümkün. Pazarda sıkıntı görünmüyor. Bu iş biraz sermaye, biraz da emek sarf ederek karlı bir yatırım alanı olabilir.
Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nin kurucusu ve ilk dekanı olan Prof. Dr. Atilla Alpbaz, karidesin tek dönemlik olarak Türkiye’de üretilebileceğini söylüyor. Geçmişte birkaç yatırımcının bu işi yaptığını ama sonradan vazgeçtiğini hatırlatan Alpbaz, tek dönemlik de olsa Türkiye sularında karides üretmenin karlı olabileceğini savunuyor. “Japonya’da yapılıyor. Başka ülkeler de var. Bizde neden olmasın?” diyen Alpbaz, yatırımcıların iyi bir fizibilite ile üretim yapabileceklerini belirtiyor. Prof. Dr. Atilla Alphaz, kendi adını taşıyan internet sitesinde bu konudaki deneyimlerini detaylı bir şekilde paylaşıyor.
İdriz ÇOkal/Para Dergisi
