3 dağıtım şirketine kıyak çekildi: Aboneler kaçak elektrik için daha fazla para ödeyecek

Dürüst abonelerin ödediği kayıp-kaçak parası, bu yıl daha da artacak. Makina Mühendisleri Odası tarafından hazırlanan ‘Türkiye Enerji Görünümü' raporuna göre Enerji Yönetimi; Dicle, Vangölü ve Aras dağıtım bölgelerinin özelleştirmede belirlenen kayıp-kaçak hedeflerini yukarı çekti. Elektrikte Ulusal Tarife uygulandığından faturalara daha fazla kaçak parası yansıyacak.

Kamu elektrik dağıtım şirketlerinin tamamı, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından satıldı. Özelleştirmeyle birlikte şirketlere, kayıp-kaçak hedefleri verildi. Hedefi yakalayan şirketler kasasına para koyarken, hedefi tutturamayan şirket de zararı kendisi çekecek, abonelerde daha az kaçak elektrik parası ödeyecekti. Özel şirketler bu şartları kabul ederek ihalelere girdi ve kazandı. Ancak şirketlerin satılmasından sonra başta Dicle, Vangölü ve Aras olmak üzere bazı bölgelerde hedefler tutturulamadı. Ve özel şirketler, hedeflerin değiştirilmesi için EPDK'ya başvurdu.

Makina Mühendisleri Odası (MMO) tarafından yeni hazırlanan ‘Türkiye Enerji Görünümü Temmuz 2015' Raporu, kaçağın yüksek olduğu bölgelerde şirketlere yapılan kıyağı bütün ayrıntılarıyla ortaya koyuyor. Rapora göre Enerji Yönetimi (EPDK, Enerji Bakanlığı), özelleştirme sonrası kayıp-kaçakta şirketler lehine düzenlemeye gitti.

MMO Raporu'nda yeni hedeflere de yer verdi (2014): Dicle, hedef yüzde 34,93, revize yüzde 71,07. Vangölü hedef 26,45, revize 43,27. Aras hedef 16,30, revize 21,35. Şirketlerin 2015 hedefleri de yukarı çekildi. Türkiye genelinde ‘Ulusal Tarife' uygulanıyor. Bu nedenle de yeni hedeflerle, dürüst aboneler daha fazla kayıp kaçak parası ödeyecek.

Elektrik dağıtım şirketlerinin tamamı, Eylül 2013 itibarıyla özel şirketlere devredildi. Satışla bazı bölgelerde yüzde 80'leri bulan kayıp-kaçağın oranının düşürülmesi, vatandaşlara kaliteli, kesintisiz ve ucuz enerji verilmesi amaçlandı. Özellikle kayıp-kaçak oranlarının düşürülmesi için şirketlere 2011-2015 tarife dönemi için kayıp-kaçak hedefleri verildi. Ancak ihale sonrası bazı bölgelerde hedefler tutturulamamış ve şirketler revize için EPDK'ya başvurmuştu.

Enerji Bakanı Taner Yıldız, TBMM'de Gaziantep Milletvekili Mehmet Şeker, Giresun Milletvekili Selahattin Karaahmetoğlu ile Antalya Milletvekili Gürkut Acar'ın ‘kayıp-kaçakla' ilgili soru önergelerine ‘Hedefi tutturamayan şirketlerin oluşacak ek maliyetleri 2011-2015 tarife döneminde üstleneceği ve bunun abonelere kesinlikle yansıtılmayacağı' cevabını vermişti.

ELEKTRİKTE TEKELLEŞME UYARISI

Elektrik dağıtım şirketleri, rahat nefes aldı. MMO Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz tarafından hazırlanan ‘Türkiye Enerji Görünümü' raporu, elektrik dağıtım şirketlerine özelleştirme sürecinde verilen hedeflerde yapılan değişikliklere ayrıntılı bir şekilde yer veriyor.

Rapora göre kaçağın fazla olduğu dağıtım bölgelerinin yanında Toroslar, Boğaziçi gibi bölgelerde de kayıp-kaçak rakamlarında değişiklik yapıldı. Raporda ayrıca, elektrik dağıtımıyla ilgili önemli bir konuya da dikkat çekiliyor:

‘Elektrik üretimi, toptan satışı ve dağıtımında, rekabet getirileceği gerekçesiyle kamu varlığı özelleştirmelerle yok edilirken, dağıtımda tek bir özel sektör şirketler grubunun sektörün yüzde 30'unu kontrol altında tutabilmesi, rekabet hukukuna uygun görülebilmektedir... Belli başlı birkaç grup, gruba bağlı farklı şirketler eliyle, sadece elektrik dağıtımında değil, üretimi ve tedariki alanlarında da faaliyet göstererek; yatay ve dikey bütünleşme ile hakimiyet tesis etmeyi amaçlamaktadır. Kamu tekeli yerini, hızla az sayıda özel tekele bırakmaktadır. Halen iki grubun elektrik dağıtımında payı yarıya yakındır.'
İsmail Altunsoy/Zamanl