17 banka MASAK'tan geçer not alamadı

Bu suçlara karşı hayata geçirilen özel birimin işleyişinden bankaların yarısı geçer not alamadı. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından hazırlanan programın uygulanmasında 36 bankanın 17'si talimatları eksik olarak yerine getirdi. 2009 yılında 36 bankayı Uyum Programı yönünden denetime tabi tutan MASAK, yaklaşık yarısında kurum politikası ve prosedürleri oluşturma ile uygulamada eksiklikler tespit etti. Uyum birimi oluşturan finans kuruluşlarının uyum görevlilerine gerekli desteği sağlamadığı sonucu ortaya çıktı.

Bankalara, Uyum Programı'nın şartlarını yerine getirme konusunda süre tanıyan MASAK, gerekli görmesi halinde cezai yaptırımda bulunacak. Suçun büyüklüğüne göre bu kapsamda kesilecek cezaların tutarı 500 bin liraya kadar çıkabiliyor. Eksikliklerin zamanla giderilmesini beklediklerini aktaran MASAK yetkilileri cezalandırmadan önce karşılıklı görüşme ile eleştirilerin düzeltilmesini talep ettiklerini kaydetti. Bankaların geçen yıl uyum görevlisi atadığını vurgulayan yetkili, bu kişilerin görev tanımı düşük olduğu için verdikleri talimatların yerine getirilmesinde sıkıntı yaşayabileceğini bildirdi.

MASAK Başkanı Mürsel Ali Kaplan'ın geçen hafta Türkiye Bankalar Birliği üyelerine yaptığı sunumda konu masaya yatırıldı. Sunumun 'Uyum Programı Tespitler' başlıklı kısmında eleştiriye konu olan hususlar sıralandı. Tespitlere göre bazı bankalar kurum politikası ve prosedürleri oluşturmasına rağmen tam olarak uygulamaya geçemedi. Uyum birimi kurulmuş olmasına rağmen uyum görevlisine görevin ifası için gerekli destek sağlanmazken, birimin işletme hacmi ve faaliyetleri yeterli personel ile desteklenmemiş. MASAK tarafından bankalara yapılan bir diğer eleştiri ise uyum görevlisi ile bağlı olunan yönetim kurulu arasındaki büyük otorite ve yetki farkı.

Uyum görevlileri tarafından oluşturulacak özel birim sayesinde suç gelirlerinin aklanması ve terörün finansmanına ilişkin suçlarla daha etkin mücadele edilebiliyor. Müşteri riski kapsamında yaygın nakit kullanımı, yüksek değerli mal alım satımı ile uluslararası fon transferleri mercek altına alınıyor. Aklama ve terörün finansmanı suçları ile ilgisi olabilecek müşterilerin yanı sıra şüpheli işlem tiplerine benzer nitelikte işlemler yapan müşteriler yakından izleniyor. Her yükümlü kendi işlem hacmi, işletme büyüklüğü ve işlemlerinin niteliğini göz önüne alarak kendisine özgü bir risk yönetim sistemi oluşturuyor.

Ercan Baysal/Zaman