'Gövdeyi kurtarmak için kolu kestik'

'Gövdeyi kurtarmak için kolu kestik'

Tansaş ve Garanti Bankası"ndaki hisse satışlarının ardından Doğuş Grubu"nun borç stokları yüzde 48 azaldı. Ancak Grubun elde ettiği net kar da neredeyse beşte birine düştü. Şahenk şimdi kasalarında 500 milyon dolarla yeni ve karlı yatırımlar alanları bulm

'Gövdeyi kurtarmak için kolu kestik'
16px
24px
05.12.2006 08:10
ABONE OLgoogle

Tansaş ve Garanti Bankası"ndaki hisse satışlarının ardından Doğuş Grubu"nun borç stokları yüzde 48 azaldı. Ancak Grubun elde ettiği net kar da neredeyse beşte birine düştü. Şahenk şimdi kasalarında 500 milyon dolarla yeni ve karlı yatırımlar alanları bulmak zorunda.
 
Doğuş Grubu"nun durumu gün geçtikçe daha ilginç bir hal alıyor. Türk iş dünyasının en güçlü aktörlerinden Ayhan Şahenk"in vefatının ardından beş yıl geçti. Bu süre patron koltuğundaki Ferit Şahenk"in performansını ölçmek için yeterli bir zaman dilimi. Şahenk koltuğa oturduğu gün aslında iki krizle birden yüzleşmek zorundaydı. 2001 krizi patlak vermişti ve grup şirketlerinin ekonomik tepmelerden yara almasına engel olacak herhangi bir başlığı yoktu. Döviz cinsinden borçlanmış ve kurdaki ani artış şirketler üzerinde sersemletici bir etki yaratmıştı. İkinci kriz ise daha tedirgin ediciydi : Geçmişte birçok krizin üstesinden gelmeyi becermiş tecrübeli kılavuzu artık yoktu.
 
Eli kolu bağlı bir köşede duracak değildi. Daha önce bu koltukta hiç denenmemişti ve yönetim becerileri çok zorlu bir sınavdan geçmek üzereydi. Şahenk için yolu bilmek yolda yürümenin aynı şey olmadığını öğrenme vakti gelmişti. Acilen birtakım temel çareler üzerinde düşünülmesi gerekiyordu. Bunu mümkün olduğu kadar geniş bir ölçekte düşünmek elbette patron koltuğunda oturan Şahenk"in göreviydi. Kendine göre yöntemlerle verimliliği arttırmayı planladı. İlk olarak hantal gibi görünen holding yapısını daha işler hale getirmek için tek merkezde topladı. Böylece yaklaşık 35 üst düzey yöneticisini heran denetleyebilme imkanına kavuştu. Sonra hemen herkesin yapacağı gibi o da acilen giderleri kontrol altına alma yöntemini seçti. İyi bilinen bu taktik yine tuttu : Grubun 2001 yılındaki 1 milyar 256 milyon YTL"lik  genel giderleri, 902.4 milyon YTL"ye düştü. Finansman giderleri 1 milyar 610 milyon YTL"den 220 bin YTL"ye, diğer giderleri ise 870 bin YTL"den 187 bin YTL"ye kadar geriledi. Tasarruf kriz bulutların bir süreliğine dağıtacak ve gruba kaynaklarını yeniden yapılandırması için ihtiyaç duyduğu zaman sağlayacaktı. Bu, Şahenk için iyi bir başlangıçtı.
 
Daha önce Körfez Bankası, Osmanlı Bankası çatısına dahil edilmişti. Birleşik Osmanlı Bankası 2001 yılında bu kez yeniden yapılandırmanın önemli bir adımı olarak Garanti Bankası ile birleşti.
Şahenk, 24 Eylül 2001"de bir basın açıklamasıyla gıda sektöründen çekildiğini duyurdu. İsmini kız kardeşinden alan Filiz Makarna, Uno Ekmek ile Mc Donald"s ve Burger King gibi zincirlere dondurulmuş patates satan Bolpat"ı sattı.  Nihayet 11 Eylül sonrasında hava taşımacılığından da çekildi.
 
Grubun sektörel yayılmasının mimarlığına soyunan Şahenk, perakende, finans, turizm, inşaat ve otomotivden devam edeceğini açıkladı. Strateji basitti : Grubun bu sektörlerdeki en değerli varlıkları üzerinde gücü pekiştirilecek ve böylece büyüme sağlanacaktı.
 
Büyüde de, ama borçla. Öncelikle grubun en büyük şirketi ve mutlak güç kaynağının temeli olan “haneden mücevheri” konumundaki Garanti Bankası üzerine odaklanılması bekleniyordu. Öyle de oldu. Çünkü karın büyük bir kısmı finans sektöründen geliyordu. Ardından otomativ grubu sürpriz bir perormansla ikinci büyük gelir kaynağı geliverdi. 2001 yılında 345.3 milyon dolar seviyesinde olan otomativ grubunun gelirleri 2005 yıl sonunda 1 milyar 829 milyon dolar seviyesine kadar yükseldi. 2005 yılında manzara şöyleydi: Grubun toplam gelirinin yaklaşık yüzde 55"i bankacılıktan, yüzde 26.9"luk pay ise otomativden geliyordu. Tansaş yüzde  11"lik payı ile üçüncü büyük girdiyi sağlıyordu ama bir yandan da zarar ediyordu. İlk başlarda büyük bir zararla karşılaşan Tansaş, grubun deneyimli ismi Aclan Acar yönetiminde nihayet toparlanma sürecine girmişti.

Grubun varlıkları 3 yılda Ayhan Şahenk"in son dönemine oranla yüzde 32.8 büyüyerek 22.8 milyar dolara kadar yükseldi. Anacak bu kabarık rakamlar, yarım yüzyıldan biraz daha yaşlı olan grubun geleceğini tehdit eden bir sorunu maskeliyordu. Grubun borçları aynı üç yılda yüzde 42 artarak 21.1 milyar dolar seviyesine kadar çıkmıştı. Daha keskin bir ifadeyle grubun toplam varlıkları 3 yılda yaklaşık 5.6 milyar dolar artarken borcu 6.2 milyar dolar yükselmişti.
 
Ferit Şahenk, olup bitenin farkındaydı. Şirket satışlarından elde edilen gelir, İxir ve Tansaş"daki zararları karşılamadığı gibi borçla büyüme statejisi  üzerindeki ısrarın kaçınılmaz etkilerini aza indirmeye de yetmemişti. Elini çabuk tutsa iyi olacaktı, çünkü hesaplaşma saatinin zembereği hızla dönüyordu. Böylece 2005 yılı yeni satış kararını getirdi.
 
Tansaş Koç Grubuna satıldı….

 
General Electric"in GE Consumer Finance hisse bedeli olarak toplam 1.8 milyar doları Garanti Bankasındaki Doğuş Holding hesabına yatırmıştı.
…….
 
Tansaş ve Garanti Bankasından elde edilen gelirin bir kısmı borçları kapatmak için kullanıldı. Ayrıca ortaklıkla birlikte yükümlülüklerin büyük bir kısmı da GE"ye devroldu.
 
…Şahenk"in şimdi planlarını, fazla borçlanmadan karlılığını artırmak üzere yeniden kurgulaması gerekiyor. Holding"in kasasındaki 500 milyon doların uzun vadeli bir güvence olmadığının farkında. Fakat krizler, Ferit Şahenk"ete başka bir refleks geliştirmiş gibi görünüyor.

Grubun patronu giderek aşırı temkinli bir strateji gütmeye başladı. Neredeyse bütün işlerde ortaklık kurarak ilerliyor….

En son  Türkiye"nin en eski inşaat şirketlerinden İnşaat"ın işlerinde de ortaklık yolunu seçiyor…
 
Forbes"in bu ayki konuklarından biri olan Şahenk"in  devraldığı şirketler, atlattığı krizler ve şuandaki yönetici kimliği ile Burak Mavi"nin  haberinde detaylandırılmış. Mavi, Şahenk"in babasının yarattığı değeri ayakta tutak için gösterdiği çabayı ve farklı tercihler yapmış olsaydı şuanda neler olabileceğini derlemiş.

E-Bülten Aboneliği
İş, Ekonomi ve Cemiyet hayatının özel gündemi Patronlar Dünyası'nda... Günlük E-Bülten'imize abone olun, Patronlar Dünyası ayrıcalıklarını yaşayın.
Patronlar Dünyası ile Bir Adım Önde