Gizli tutulan bankacılık operasyonu

Ekonomi yönetimi, yakın dönemin en büyük bankacılık operasyonuna hazırlanıyor. Tasfiye halindeki Emlak Bankası ile Ziraat ve Halk bankalarının yargıya taşınan ya da idari takibe giren batak durumdaki alacakları (kötü - bozuk aktifleri) Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilecek.

Gelir Hazine'ye
TMSF, söz konusu teminat ve ticari kredileri, paketler haline getirerek alacak satışı yöntemiyle nakte dönüştürmeye çalışacak. Kamu bankalarında "görev zararının tasfiyesi gibi" algılanan operasyonla elde edilen gelir Hazine'ye aktarılacak. Operasyon büyüklüğünün ise 4 - 5 milyar YTL (katrilyon lira) civarında olacağı tahmin ediliyor.

Kamu bankalarının batık alacakları TMSF'ye devredildiğinde batık bankacılara ait borçların çözümlenmesi daha kolay hale gelecek. Henüz borç ödeme protokolü imzalamamış olan Erol Aksoy, Ali Balkaner gibi batık bankacıların ayrı ayrı kamu bankalarından aldıkları kredi ve teminatlar konsolide edilerek tek elden tahsil imkânı ortaya çıkacak.

Kamu bankalarından geçmişte kullandırılan usulsüz krediler ile batık bankacıların teminatlarının yeniden yapılandırılmasını amaçlayan bu operasyon sayesinde Ziraat ve Halk bankalarının özelleştirilmesinin daha kolay olacağı öngörülüyor. Diğer taraftan TMSF, tasfiye halindeki Emlak Bankası'na da el koymuş durumuna gelecek.

Gayrimenkul de protokolde
Mevcut mevzuata göre, kamu bankaları borçluların gayrimenkullerini ödeme protokollerine dahil edemezken, TMSF kendine özel yetkilerini kullanarak söz konusu varlıkları yeniden yapılandırma imkânına sahip olacak. Geçmiş dönem tecrübeleri borç protokollerine dahil edilen gayrimenkul değerlemelerinin ciddi sıkıntılara neden olabileceğini gösteriyor.

Gizli tutuluyor
Bankalardaki büyük mali operasyon için Hazine, TMSF ve kamu bankalarının hukukçuları ile üst düzey yöneticilerin yer aldığı özel bir ekip oluşturuldu.
Çalışmaları sır gibi saklanan ve alacak devri için özel bir yasa hazırlamakla görevlendirilen ekip, finans tekniği ve hukuki açıdan pekçok karmaşık sorunla karşılaştı.

Tarım kredileri kapsam dışında
Yetkililer, operasyonun detayları hakkında konuşmaktan kaçınırken, ulaşılan bilgiler özetle şöyle:

Kredi limitleri
Ziraat'in takipteki tarımsal kredi alacakları operasyonda kapsam dışı tutulacak. TMSF'ye devredilecek alacaklarda kredi ya da teminat büyüklüğünün "50 ya da 100 bin YTL'nin üstü" şeklinde tanımlanması bekleniyor. Teminat ve kredi borçlarındaki limit, kimlerin TMSF takibine gireceği bakımından büyük önem taşıyor.

Banka batıranlar:
Batık bankacıların Ziraat, Halk ve Emlak bankaları tarafından ayrı ayrı takip edilen borçları TMSF bünyesinde toplanacak. Örneğin bir borçlunun Halk ve Emlak bankaları tarafından rehnedilen varlıkları, diğer rehinlerle bir araya getirilerek takip davaları toplulaştırılabilecek. Bankaların ve TMSF'nin değişik derecelerdeki rehinleri, borç ödeme protokolü pazarlıklarında koz olarak kullanılabilecek.

TMSF tahsilatçı olacak:
Operasyonun en can alıcı noktasını batık banka hakim ortakları dışındaki borçlular durumu oluşturuyor. TMSF devraldığı bankalar itibariyle söz konusu borçlularla herhangi bir organik bağa sahip olmadığı halde bu kurum ve kişilerle karşı karşıya gelecek. Varlık yönetim şirketi gibi çalışacak olan TMSF, bir anlamda "kamu bankalarının tahsilatçısı" rolünü üstlenecek.

Özel banka sorusu:
Özel bankaların da kötü aktiflerini TMSF aracılığıyla satmalarını istemesi halinde hukuki açıdan nasıl bir tablo ortaya çıkacağı henüz bilinmiyor. Yetkililer, bu durumu, "Devletin bir birimi diğerinin alacağını tahsil edecek. Her durumda para Hazine'ye gidecek. Özel bankalar 10 liralık alacağını 3 ya da 5 liraya da satabilir ama kamu bankalarında bu imkân yok" diye açıkladı.

Ziraat ve Halkbank kolay satılacak
Alacak operasyonu ile Ziraat ve Halk bankalarının özelleştirilmesinde "engel" ola