10 soruda Türkiye sigara pazarı

1- Hükümet neden sigaradaki vergi sistemini değiştirdi?

- Hükümet, beklediğinin aksine eski sistemde vergi gelirlerinde artış yerine azalma yaşadı. Eski sistemde, şark tütünü kullanımına tanınan vergi avantajı nedeniyle, sigara üreticileri daha az vergi ödeyebilmek için ürettikleri sigaraların harmanları ile oynadılar ve daha az vergi ödemenin yolunu buldular.

2- Yeni vergi sistemi ile eski sistem arasındaki en önemli fark nedir?

- Yeni ve eski vergi sistemi arasındaki en temel fark, bundan önceki sistemde ürünlerinde belli oranda şark tütünü kullanan sigara üreticilerine tanınan vergi avantajının kalkması oldu. Bu nedenle, yeni sistemde şark tütünü oranı ne olursa olsun sigaradan alınan vergi değişmiyor.

3- Vergi sistemindeki değişiklik üretici ve tüketiciyi nasıl etkiledi?

- Yeni vergi sistemi, üreticilerin gelirleri açısından bir değişikliğe neden olmayacak. Ancak, artan vergiler nedeniyle yaşanan fiyat artışları sonucu sigara tüketiminde yaşanacak azalma üreticilerin gelirlerine de olumsuz yansıyabilir. Yeni vergi sisteminin tüketicilere yansıması ise, yüzde 127’lere ulaşan zam oldu.

4- Yeni vergi sistemi özelleştirilmek üzere olan Tekel’i nasıl etkiler?

- Tekel, sanılanan aksine bundan önceki vergi sisteminde şark tütünü kullanımına sağlanan avantaja rağmen, pazar kaybına uğradı. Yeni vergi sistemi, Tekel’in pazarda en fazla satılan Tekel 2000, Samsun ve Maltepe gibi sigaralarının fiyatlarına yüzde 13 ile yüzde 36 arasında zam getirdi. Özel sigara üreticilerinin özellikle Tekel 2000’ne rakip olan markalarındaki fiyat artışları da bu oranlar arasında oldu. Bu nedenle, yeni vergi sistemi Tekel açısından avantaj veya dezavantaj yaratmadı.

5- Türkiye’de sigara üzerinden alınan vergiler yüksek mi?

- Türkiye’de perakende sigara fiyatının yüzde 78’i vergi. Bu oran Avrupa’nın en yüksek dördüncü oranı. Diğer ülkelerde bu oranlar yüzde 69’lara kadar geriliyor.

6- Türkiye’de sigara fiyatları dünyanın neresinde?

- Türkiye, dünyada sigaranın en ucuz satıldığı ülkeler arasında. Avrupa’ya bakıldığında, Türkiye ortalama 1.2 dolarlık sigara fiyatı ile Avrupa’nın en ucuzu. Pekçok Avrupa ülkesinde ortalama sigara fiyatları 4-6 dolar düzeylerinde.

7- Vergi dünya ortalamasının üzerinde iken, fiyatlar niye düşük

- Bunun en büyük nedeni, Türkiye’de pazarın en büyük oyuncusu durumunda olan Tekel. Tekel’in pek çok sigara ürününü maliyetinin altında, zararına satması nedeniyle diğer üreticiler de fiyatları artıramıyorlardı.

8- Türkiye’de sigara tüketimi ne kadar?

- Türkiye sigara pazarının büyüklüğü 7 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Türkiye dünyadaki sigara tüketiminin yaklaşık yüzde 2’sini gerçekleştiren bir ülke durumunda.

9- Tütün üreticileri sigara fiyatlarındaki artışa neden karşı?

- Tütün üreticileri, sigara fiyatlarındaki artışla birlikte tütün tüketiminin azalacağını ve bunun da tütün tarımı ile uğraşanlara olumsuz yansıyacağını savunuyor. Ayrıca, yeni vergi sistemi nedeniyle