Yapı Kredi için kritik tarih 31 Ekim 2005

Gözler bir kez daha Yapı Kredi Bankası'nın satiş sürecine çevrilmiş durumda. Cuma günü piyasalar Cumhurbaşkanı Sezer'in vetosunun önemini tam kavrayamamıştı. Cumartesi günü de Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener'den rahatlatıcı bir açıklama geldi. Şener "Hükümet olarak yasanın tekrar ve aynen Meclis'ten geçirilmesi kanaatindeyiz" dedi.

Ancak Sezer'in veto gerekçesi dikkatle okunduğunda, aynı maddenin önüne ikinci kez gelmesi halinde Anayasa Mahkemesi'ne gideceği hemen farkediliyor. Sezer Bankalar Kanunu'nun geçici 23'üncü maddesini veto ederken şöyle bir ifade kullanıyor:

"Haklı bir neden ortaya konulmaksızın, devletin kurduğu örgütten daha üstün sosyal güvenlik hakkı sağlayan özel sosyal güvenlik sandıklarına el atılması, Anayasa'nın 2. maddesindeki sosyal hukuk devleti ilkesi ve 60. maddesiyle bağdaşmamaktadır."

Yani Sezer söz konusu maddenin Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasında. Bu iddia ile söz konusu madde bir kez daha önüne geldiğinde belli ki onay verse bile Anayasa Mahkemesi'ne götürecek Anayasa Mahkemesi, maddenin yürütmesini durdurabilecek.

Yapı Kredi için kritik tarih 31 Ekim 2005
Meclis açıldıktan sonra Yapı Kredi için kritik bir döneme girilmiş olacak. Zira Karamehmef in bankayı satmak için 31 Ekim 2005'e kadar süresi var. Eğer bu tarihe kadar bankanın satışını tek başına halledemezse devreye TMSF girecek.

Yani neresinden bakılırsa bakılsın belirsizlik epey bir süre daha devam edecek. Koç-UniCredito ortaklığı için bu geçici maddenin çıkması Yapı Kredi Bankası'm almak için ön şarttı. YKB Mensupları Yardım ve Emekli Sandığı Vakfı'nın kamu sosyal güvenlik sistemine devri gerekiyordu. Şimdi tüm hesaplar altüst oldu.

Vakfın yükünü neden üstlenmek istemiyor?
Peki bir de işin diğer tarafına bakalım. Bu Vakıf neden alıcılar tarafından istenmiyor? Bankaya yük mü olacağı düşünülüyor?

Aldığım bilgilere göre Vakıf şu an için açık vermiyor. Ancak bu vakfın hesabı kitabı yapılırken aktüeryal dengeye bakılıyor. Bu dengeye göre önümüzdeki 10 yıl içinde vakıfın geliri giderini karşılamayacak Üç yıl içinde Vakıf kırmızı bakiye vermeye başlayacak. En iyimser tahmin ile 10 yıllık açık 400 milyon doları bulacak.

2001 krizinden sonra Türk bankacılık sisteminde 50 bin kişi işinden oldu. Bankalar küçüldü. Teknoloji geliştikçe, şubesiz bankacılığın payı arttıkça personelde indirim de devam edecek gibi görünüyor. Hal böyle olunca bankacılıkta çalışan personel ile emekli personel dengesizliği her geçen yıl açılacak. Tıpkı devletin sosyal güvenlik sisteminde olduğu gibi prim ödeyenle, maaş alan dengesi bozulacak. Uluslararası sigortacılık uzmanları bir sosyal güvenlik kurumunun sağlıklı işlemesi için bu dengeyi 4 çalışana karşılık l emekli olarak gösteriyor. SSK'da bu denge ya da dengesizlik 1.9'a kadar düşmüş vaziyette. Ancak SSK'da sorun çalışan sayısının artmaması değil, kayıtdışılık Bankacılık sektöründe ise gerçek anlamda çalışan sayısının artmaması sorunu yaşanıyor. Üstelik istihdamın artacağına dair en ufak bir beklenti de yok.

Piyasalar bu vetoyu nasıl karşılayacak?
Bu arada vakıf ile devletin sosyal güvenlik sistemi arasında da bir bağ var. Vakıflarda tavan ücretier SSK zam oranlarına göre şekilleniyor. Yani siyasiler, zam oranlarında popülizme gidip hesabı kitabı bir kenara bırakırsa ki bunu her seçim tarihi yaklaştığında çok sık yaşadık, söz konusu açıklar daha da artabilir. İşte bu tehdit de potansiyel alıcıların canını sıkıyor. Bu riski üstlenmek istemiyorlar.

Piyasalara gelince... Cuma günü veto, tahminlerin alfanda bir etki yarattı. Doların durumu malum. Merkez Bankası müdahalesi ile ayakta zor duran dolar başka bir alemde yaşıyor. Borsa'da ise 29 bin sınırı çok kolay aşılmış görünüyor. Her ne kadar Yapı Kredi Bankası'nda yüzde 1.67'lik düşüş olsa da endeksin 30 bin yolculuğu sürüyor. Bugün başta mali sektör olmak üzere bir miktar satış gelebilir. Zaten bir kâr realizasyonu da bekleniyordu. Bu veto bu fırsatı yaratabilir. Ancak Borsa'da 30 bin yolculuğunun önünü kesmek mümkün görü