Türk GSM'ciler 1'e 3 veriyor

France Telecom, İspanyol GSM şirketi Amena'yı satın alırken abone başına bin 300 dolar ödedi. Türkiye'de ise bu değer ortalama 400 dolar.

Son günlerde Telsim'in satışına ilişkin pazarlıklar, ortaklıklar, görüşmeler hız kazanırken, tüm bu girişimler için en önemli olgu hiç şüphe yok ki şirketin fiyatı. Bu konuyla ilgili, Avrupa'da önemli gelişmeler oluyor. Avrupa'da GSM sektöründe temmuz ayında yaşanan satın almalar sadece Telsim değil tüm Türkiye GSM sektörü için yön verici nitelikte. Fransa'nın milli telekom şirketi France Telecom, İspanyol Amena'yı 12 milyar 700 dolarlık değer üzerinden satın aldı. Amena'nın abone sayısı 9 milyon 700 bin. Temmuz ayındaki satın almalardan biri de Eircom tarafından satın alınan İrlandalı GSM operatörü Meteor. 410 bin abonesi olan şirket için ödenen bedel 504 milyon dolar. Bu satın almalarda gösterge niteliğinde olan bilgi, satın alma bedelinin abone başına düşen değeri. Bu değer Amena için bin 300 dolarken Meteor'da bin 230 dolar. Aynı değerin Türk şirketler için hesaplanması ise sektörün gelecek için taşıdığı potansiyeli gösteriyor. Turkcell'de abone başına değer 415 dolarken Avea'da 346 dolar. Telsim'in abone sayısı 2005'in ilk üç ayı için 7.2 milyon seviyesinde. Turkcell ve Avea'nın abone başına değerleri kullanılınca Telsim değer aralığı 2-3 milyar dolar arasında çıkıyor.

GSM 2005'te en hareketli sektör

GSM 2005 yılının en hareketli sektörleri arasında başı çekiyor. Sektördeki üç şirkette de hissedar yapısında bu yıl değişiklik yaşanıyor. Sektörün lideri olan Turkcell'de büyük hissedar olan Çukurova Grubu mart ayında TeliaSonera ile anlaştığını açıklamış ancak hisse devir anlaşması imzalanmamıştı. Sonra devreye Rus Alfa Grubu girdi. Yapılan finansman paketi ile Alfa dolaylı olarak yüzde 13 Turkcell hissesine sahip olabilecek hale geldi. Son açıklamalarda bunun için daha önce belirtildiği gibi 18 ay beklenmesine gerek olmadığına dikkat çekildi. Sektördeki değişiklik rüzgarından etkilenen bir diğer şirket ise Avea. Özelleştirme ihalesi sonuçlanan Türk Telekom, Avea'nın yüzde 40 hissesinin sahibi. Telecom Italia da yüzde 40'lık hisse kontrol ediyor. Telekom'a en yüksek teklifi veren Oger Grubu, Telecom Italia ile kuracağı şirket ile Avea'nın yüzde 80'lik hissesinin kontrolünde anlaşıldığını açıklamıştı. İtalyanlar'ın yüzde 40'lık hissesi için 400-600 milyon dolar bedel üzerinde anlaşıldığı açıklamada belirtilmişti. Bu, Telsim'in değerinin 1.5 milyar dolardan hesaplandığını ortaya koyuyor. Esen tüm bu rüzgarlar, anlaşma ve anlaşmazlıkların altında Türkiye'nin potansiyeli yatıyor.

Daha az konuşuyoruz

Türk GSM operatörleri abone sayılarını hızla artırsa da abone başına değerleri Avrupa'nın üçte biri seviyesinde. Türkiye'deki operatörlerin abone başına değerinde beklenen artışların yaşanmaması ise önemli ölçüde tüketimin artmamasına bağlı. 2000 yılında 103 dakika/ay olan abone tüketim miktarı bugün 67 dakika. Abone sayısı artarken vergiler yüzünden konuşma süresi düşüyor. Ortalama konuşma süresi Avrupa'da 150-200 dakikayken, ABD'de ise 200-300 dakika. Türkiye'nin kamu maliyesinde yaşanabilecek düzelmeyle uzun vadede bu vergilerde yumuşamaya gidilirse GSM operatörü olmanın getireceği kazanç da ortaya çıkıyor.

Sinan Cem Şahin/Sabah