Gelecekte Avrupa'nın gaz tedarikçisi Türkiye olacak

Yaklaşık 3 yıldır çeşitli yabancı araştırma kurumlarınca yürütülen ve Avrupa Komisyonu'nun desteklediği Eurogulf Projesi'nin sonuç raporuna göre, Avrupa Birliği'ne (AB) üye olsa da olmasa da Türkiye'nin Avrupa gaz şebekesine bağlanması gerekiyor. Gelecek 20 yıl içinde Körfez ülkelerindeki petrol ve gaz üretiminin önemi giderek artacak. Avrupa'nın bu bölgedeki kaynaklardan faydalanmak için inşa edilecek boru hattının ilk durağının da rapora göre Türkiye olması gerek. Avrupa Komisyonu'nun Türkiye'deki gaz pazarının liberalleşmesini ve AB'ye girişini desteklemenin yanı sıra, Türkiye'den Bulgaristan, Romanya ve Macaristan'ı geçerek Avusturya'ya yani Avrupa'nın ortasına ulaşacak doğalgaz boru hattının (Nabucco Projesi) politik açıdan desteklenmesi şart.

İyi ve kötü senaryo
Türkiye'nin Körfez ülkelerinden Avrupa'ya gaz ve petrol akışındaki önemi vurgulanan raporda "iyi" ve "kötü" olmak üzere iki senaryo yazıldı. İyi senaryoya göre, Türkiye gelecek ilk 10 yılın sonunda AB'ye üye olacak. Ekonomik büyüme hızlanacak ve rekabetçi bir gaz ve elektrik piyasası oluşurken gaz talebi de giderek artacak. 2010'da Türkiye, Rusya, İran, Azerbaycan ve Irak'tan toplam ihtiyacını 8-10 milyar metreküp aşan oranda gaz ithal edecek. Bu fazla miktar Nabucco hattı üzerinden Avrupa ülkelerine ulaşacak. 2020'de Türkiye'nin yapacağı re-export yılda 25 milyar metreküpe kadar çıkabilecek.
Kötü senaryoya göre, Türkiye AB'den hariç tutulacak. Ekonomik ve finansal istikrarsızlık ile yavaş gaz talebi büyümesinin ortaya çıkması durumunda, Türkiye 2010'da Yunanistan'a yılda ancak 2 milyar metreküp gaz ihraç edebilecek. 2020'de oran 10 milyar metreküpü aşamayacak. Böylece Avrupa'nın gaz pazarında birincil tedarikçi olarak kalmaya devam edecek ve Türkmenistan ile Kazakistan'dan Rusya re-export yaparak Avrupa'ya aktaracak.

Türkiye-Katar hattı
Raporda, Katar gaz rezervlerinin Avrupa gaz şebekesine en yakın noktaya yapılabilecek bir hat üzerinden arz edilebileceği ve bu noktanın da Türkiye olabileceği ifade edildi. Katar'ı Türkiye'ye Suudi Arabistan, Ürdün, Suriye ve Lübnan üzerinden bağlayacak bir boru hattı inşa edilmesi önemli amaca hizmet edecek: "Bu AB ile GCC işbirliğinde öncelikli olarak ele alınmalıdır. Bu proje AB'nin de desteklediği ve Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan, Kıbrıs ve Türkiye'yi birbirine bağlayacak olan Arap Gaz Boru Hattı Projesi ile birebir götürülebilir." GCC ülkelerinden sadece biriyle değil aynı anda hepsinin Avrupa gaz şebekesine bağlanması gerek ama bu kararın Suudi Arabistan'a bağlı olduğu belirtilerek, Riyad'ın uluslararası petrol şirketlerince yürütülen gaz arama çalışmalarının sonucunu beklediği bildirildi.

İran gazı politik olarak riskli
İran'ın dünyanın ikinci büyük gaz rezervine sahip olduğunun ifade edildiği raporda bu ülkenin Türkiye ile yaptığı gaz ihracat anlaşmasının dürüst olmadığı yönünde görüşler olduğuna da dikkat çekildi. İran'ın artan gaz hacminin Türkiye ve AB'ye taşımak için bütün gerekli özellikleri taşıdığı vurgulanırken, "Ancak İran birçok zayıf ve avantajsız sonuçları olan politik problemlerden etkileniyor. İran ABD'nin Tahran rejimi üstündeki baskısı ile düşük gaz ve petrol üretimine izin verilmesinden etkileniyor" denildi.
Irak'ın ise küçük ispatlanmış gaz rezervi olduğuna işaret edilerek, bunun 2004'ün başında 3.1 milyar metreküplük olduğu belirtildi. Irak'ın önemi şöyle anlatıldı: "Körfez ülkelerinden Avrupa pazarına gaz akışında önemli bir rol üstlendi. Ya kendi gazını satacak ya da güney-kuzey yönlü hattını Katar'a açarak Türkiye'ye gaz götürülmesi için önemli bir rol oynayacak. Eğer Irak gelecekte GCC'ye üye olursa bu rolü daha da büyüyecek. Bu nedenle Irak'taki politik ve ekonomik durum bu hatların inşasını kolaylaştıracak şekilde olmalı." Katar ile Türkiye arasındaki projelerin ticari açıdan da çekici olduğu ve bunun uluslara