Kredi kartı krizi kapıda

Türkiye'de kredi kart kullanımı bilinçsizce artıyor. Önceleri gösteriş olsun diye alınan kredi kartları, son 5 yılda bir tür borç aracı olarak kullanılmaya başlandı.
Hiçbir geliri olmayan kişiler bile cebinde birden fazla kredi kartı taşıyor. Üstelik kullanma alışkanlığına sahip değiller.
Kredi kart sahipleri harcama yaparken o anda nakit para ödemedikleri için, bilinçsizce ve gereksiz yere harcama yapıyorlar. Sanki bu harcamalarını bir başkası gelip ödeyecek. Sorumsuzca yaptıkları harcamalarına, bankaları eleştirerek kılıf bulmaları fayda etmez. Bir kredi kartı borcu için, başka bankanın kredi kartı ile ödemek borç yumağını büyütür.

Faizler yüksek
Bankaların yaptıkları ise, gökte ararken yerde buldukları bu kazları yol babam yol. Aylık yüzde 1.30 ile kullandırdıkları konut ve tüketici kredilerine karşın, kredi kart faiz oranlarını yüzde 5 ila yüzde 7 arasında uyguluyorlar. Bunun izah edilen tarafı yok. Bankalar bindikleri dalı kesiyorlar.
Kredi kart kullanıcılları da, bankalarda yanlış yoldalar. Kredi kartı, adı üstünde bir nevi kredidir. Kredi de, geliri ve kredibilitesi olan kişiye verilir. Her önüne gelen kişiye geliri ile orantısız kredi kartı verilirse önceki yıllarda olduğu gibi yeni kartzedeler ortaya çıkması kaçınılmaz olur. Nitekim yeni kartzede krizinin ayak sesleri duyulmaya başladı.
2005 yılında kredi kart sayısı 28 milyon adede ulaştı. Bu kartlarla 2005 yılında 15 milyar dolar harcama yapıldı. Oysa 2001 yılındaki kart sayısı 2.4 milyon, harcama miktarı ise 14 milyar dolar idi. 4 yıldaki bu artış korkutucu boyuttadır.
2005 yılında kredi kartı harcamalarındaki batık miktarı 1.1 milyar dolara ulaştı. Kişi başına batık borç miktarı ise 5 bin 527 dolara ulaştı. 2001 yılında ise kişi başına batık borç miktarı 1461 dolar idi.
Borcunu ödemeyenlerin sayısı 2005 yılnda 145 bin 860 kişiye ulaşmış. 2000 yılında ise 21 bin 812 kişi borcunu ödememişti. Bankalar içinde kredi kartlarında aylık yüzde 7.40 ile Citibank en fazla faiz uygulayan banka olurken, en düşük faiz uygulayan banka ise yüzde 3.95 ile Turkish Bank ve Bank Europa geliyor.

Limitler doldu
Kredi kart kullanıcıları, olmayan gelirlerini 12 ay vadeli taksitlerle harcama yaptıkları için limitleri dolarken, hem yeni alışveriş yapamıyorlar. Hem de haciz kıskacında bocalayıp duruyorlar.
Bu durumdan hem kart sahipleri şikayetçi, hem de kartı veren banka. Kısa dönem içinde yeni bir kredi kartzede olayı ile karşı karşıya kalacağımız kesin. Geçmişten hiç ders almayan kart kullanıcıları, yani tüketicileri zor günler bekliyor. Ancak bu zemini kendileri hazırladı.
Bankalardan bazıları da sorumsuzca davranıp, gelirleri ile orantılı limit tahsisi yapmayıp, harcamayı körükledikleri için gelinen noktaya katkı sağladı.
Lütfen kredi kartını kullanırken, bilinçli kullanın ve o anda cebinizden para çıktığının farkında olun. Sizin harcamalarınızı bir başkası ödemeyecek. Siz ödeyeceksiniz. Borcumu karşılamak için bir başka bankadan aldığım kartla ödemek zorunda kaldım da bu noktaya geldim diye bahane bulmazsanız sizin için iyi olur.

Prof. Dr. Aydın ayaydın/Sabah